Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι πολυλογία

 

Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι πολυλογία

 

Ὁσίου Πέτρου τοῦ Δαμασκηνοῦ*

 

   Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, λέει ὁ ἅγιος Μάξιμος¹, δὲν εἶναι πολυλογία· ἀλλὰ καὶ ἂν ποῦμε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι πολλά, τότε ἕνα λόγο τοῦ Θεοῦ δὲν ὁλοκληρώσαμε. Γιὰ παράδειγμα· εἶπε ὁ Θεός: «Νὰ ἀγαπᾶς τὸν Κύριο καὶ Θεό σου μὲ ὅλη κ.λ.π.»². Πόσα ἆραγε δὲν εἶπαν καὶ δὲν ἔγραψαν οἱ Πατέρες, καὶ ἀκόμη λένε καὶ γράφουν, καὶ δὲν ὁλοκλήρωσαν τὸ ἕνα αὐτὸ ρητό; Γιατὶ τὸ «μὲ ὅλη τὴν ψυχή», ὅπως λέει ὁ Μέγας Βασίλειος, εἶναι τὸ νὰ μὴν ἀγαπᾶ κανεὶς τίποτε ἄλλο μαζὶ μὲ τὸν Θεό. Ἐπειδὴ ἂν ἀγαπᾶ κανεὶς τὴν ψυχή του, δὲν ἀγαπᾶ μὲ ὅλη του τὴν ψυχὴ τὸν Θεό, ἀλλὰ μὲ τὴν μισή. Ἂν λοιπὸν ἀγαποῦμε τοὺς ἑαυτούς μας κι ἄλλα ἀναρίθμητα πράγματα, πῶς μποροῦμε ν’ ἀγαποῦμε τὸν Θεὸ ἢ πῶς τολμοῦμε νὰ τὸ ποῦμε αὐτό;

   Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὴν ἀγάπη τοῦ πλησίον. Ἂν δὲν ἀπορρίπτουμε τὴν πρόσκαιρη ζωή μας, ἀκόμη ἴσως καὶ τὴν μέλλουσα, γιὰ χάρη τοῦ πλησίον ὅπως ὁ Μωϋσῆς καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος, πῶς μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ἀγαποῦμε τὸν πλησίον μας; Ὁ Μωϋσῆς εἶπε γιὰ τὸν λαὸ στὸν Θεό: «Ἂν θέλεις νὰ τοὺς συγχωρήσεις τὶς ἁμαρτίες, συγχώρησέ τες. Ἀλλιῶς, σβῆσε κ’ ἐμένα ἀπ’ τὸ βιβλίο τῆς ζωῆς ποὺ μ’ ἔχεις γραμμένο»³. Κι ὁ Ἀπόστολος εἶπε: «Ἂς χωριζόμουν ἐγὼ ἀπ’ τὸν Χριστὸ κλπ.»⁴. Παρακαλοῦσε δηλαδὴ νὰ χαθεῖ ὁ ἴδιος γιὰ νὰ σωθοῦν οἱ ἄλλοι, οἱ Ἰσραηλῖτες, ποὺ μάλιστα ζητοῦσαν νὰ τὸν σκοτώσουν.

   Τέτοιες εἶναι οἱ ψυχὲς τῶν Ἁγίων· ἀγαποῦν τοὺς ἐχθροὺς περισσότερο ἀπ’ τὸν ἑαυτό τους, ὥστε καὶ στὸν παρόντα αἰῶνα καὶ στὸν μέλλοντα προτιμοῦν σὲ ὅλα τὸν πλησίον καὶ ἂν ἀκόμη ἀπ’ τὴν κακή του προαίρεση εἶναι ἐχθρός τους, χωρὶς νὰ ζητοῦν ἀνταμοιβὴ ἀπό ’κείνους ποὺ ἀγαποῦν, ἀλλὰ χαίρονται σὰν νὰ παίρνουν ὅταν δίνουν τὰ πάντα στοὺς ἄλλους, γιὰ ν’ ἀρέσουν στὸν Εὐεργέτη καὶ νὰ μιμηθοῦν ὅσο μποροῦν τὴν φιλανθρωπία Του, γιατὶ Ἐκεῖνος εἶναι ἀγαθὸς πρὸς τοὺς ἀχάριστους κι ἁμαρτωλούς⁵. Ἢ μᾶλλον, ὅσο περισσότερο ἀξιωθεῖ κανεὶς νὰ ἔχει αὐτὰ τὰ χαρίσματα, τόσο ὀφείλει νὰ νομίζει τὸν ἑαυτό του χρεώστη ἀπέναντι στὸν Θεὸ ποὺ τὸν ἀνύψωσε ἀπ’ τὴν γῆ καὶ ἀξίωσε τὸ χῶμα νὰ μιμεῖται ἐν μέρει τὸν Πλάστη καὶ Θεό. Γιατὶ τὸ νὰ ὑπομένει κανεὶς τὶς ἀδικίες μὲ χαρὰ καὶ νὰ εὐεργετεῖ τοὺς ἐχθροὺς μὲ ἀνεξικακία καὶ νὰ θυσιάζει τὴν ζωή του γιὰ χάρη τοῦ πλησίον καὶ τὰ ὅμοια, εἶναι δῶρα τοῦ Θεοῦ καὶ δίνονται σ’ ἐκείνους ποὺ ἔχουν τὴν καλὴ διάθεση νὰ τὰ δεχθοῦν καὶ μ’ ἐπιμέλεια νὰ τὰ ἐργάζονται καὶ νὰ τὰ φυλάγουν, ὅπως εἶπε ὁ Θεὸς στὸν Ἀδάμ⁶, γιὰ νὰ μένουν σ’ αὐτοὺς τὰ δῶρα μὲ τὴν εὐγνωμοσύνη στὸν Εὐεργέτη. Γιατὶ κανένα καλὸ δὲν ἀποκτήσαμε ποτὲ δικό μας, ἀλλ’ ὅλα τ’ ἀγαθὰ δίνονται σ’ ἐμᾶς ἀπ’ τὸν Θεὸ κατὰ χάρη, ὅπως τὸ εἶναι ἀπὸ τὸ μὴ ὅν. «Τί ἔχεις ποὺ δὲν τὸ ἔλαβες δωρεὰν ἀπ’ τὸν Θεό;» λέει ὁ Ἀπόστολος. Κι ἀφοῦ ὅσα ἔχεις τὰ ἔλαβες ἀπ’ τὸν Θεό, γιατί καυχιέσαι σὰν νὰ μὴ τὰ ἔλαβες⁷, ἀλλὰ σὰν νὰ τὰ κατόρθωσες ὁ ἴδιος –πρᾶγμα ἀδύνατο–, ἀφοῦ ὁ Κύριος εἶπε: «Χωρὶς ἐμένα δὲν μπορεῖτε νὰ κάνετε τίποτε»⁸.

 

* «ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ τῶν ἱερῶν Νηπτικῶν», τόμος Γ΄, Ὅτι οὐκ ἔστι πολυλογία ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ.

 

 

1. «ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ τῶν ἱερῶν Νηπτικῶν», τόμος Β΄, Δεύτερη Ἑκατοντὰς περὶ Θεολογίας…, 20(κ΄).

2. Δευτ. στ΄ 5· Ματθ. κβ΄ 37.

3. Ἔξ. λβ΄ 32.

4. Ρωμ. θ΄ 3–4.

5. Λουκ. ς΄ 35.

6. Γέν. β΄ 15.

7. Α΄ Κορ. δ΄ 7.

8. Ἰωάν. ιε΄ 5.