Ὁ Νεοϊερομάρτυρας καὶ Ἐθνομάρτυρας ἅγιος Μελέτιος ἐπίσκοπος Κίτρους
Τοῦ
Παναγιώτη
Μυργιώτη,
Μαθηματικοῦ.
Τὸν Μάρτιο 1821, ξεσπᾶ ἡ ἐπανάσταση στὴν Πελοπόννησο. Ἡ φλόγα της, κατὰ τὸ πέρασμα τοῦ καιροῦ, μεταδίδεται σὲ Στερεὰ Ἑλλάδα, Αἰγαῖο, Θεσσαλία, Μακεδονία καὶ ἀλλοῦ. Ἀπὸ τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 1820 ὑπάρχει ἕνα κλίμα ἐνθουσιασμοῦ στὴ Θεσσαλονίκη γιὰ τὴν ἐπερχόμενη ἐπανάσταση. Ὁ ἱεροδικαστὴς (μουλὰς) τῆς Θεσσαλονίκης Χαϊρουλὰχ καταγράφει στὸ Ὁδοιπορικό του (δηλαδὴ στὸ Ἡμερολόγιο δράσης καὶ γεγονότων). Γράφει, λοιπόν, στὸν σουλτᾶνο Μαχμοὺτ τὸν Β΄ «ἔχουν ἕνα, δυὸ σχολειὰ καὶ μερικὲς ἐκκλησίες ποὺ ἡ πιὸ μεγάλη εἶναι αὐτὴ ποὺ ὀνομάζουν Μηνᾶ ἐφέντη καὶ ποὺ μέσα στὰ κελιά της μαζεύονται ὅλοι οἱ πρόκριτοι καὶ συζητοῦν γιὰ τὸ Πατριαρχεῖο, γιὰ τὸ Φανάρι καὶ γιὰ τὸ Μοριᾶ. Τὴ μέρα ποὺ ἔφθασα καὶ πῆγα στὸ κονάκι, εἶχαν φέρει ἐκεῖ μπροστὰ στὸν Γιουσοὺφ μπέη ἕναν μεσήλικα ἄπιστο, Μεστανὲ ἐφέντη, γιατί, λέγει, μάθαινε στὰ παιδιά τους ἕνα τραγούδι, γραμμένο ἀπὸ ἕναν ἄπιστο τῆς Θεσσαλίας (πρόκειται γιὰ τὸν Ρήγα Φεραῖο) ποὺ ἡ μεγαλειότης σου, μὲ προγενέστερο προσκυνητὸ φιρμάνι Σου, εἶχε καταδικάσει».