«Πορεία πρὸς τὴν θέωση ὄχι θεολογικὴ καταγραφὴ τῆς πορείας…»

«Πορεία πρὸς τὴν θέωση ὄχι θεολογικὴ καταγραφὴ τῆς πορείας…»

Τοῦ μακαριστοῦ πρωτοπρεσβυτέρου

 π. Γεωργίου Μεταλληνοῦ

Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου*

   Ὁ ἡσυχαστικὸς τρόπος ζωῆς εἶναι ἡ ἴδια ἡ Ὀρθοδοξία, διότι τὰ χαρίσματα ἀπὸ τὸν Θεὸν δίδονται «Νηστείᾳ, Ἀγρυπνίᾳ, Προσευχῇ».

   Ἔτσι ὁ ἡσυχασμὸς εἶναι πορεία πρὸς τὴν θέωση ὄχι θεολογικὴ καταγραφὴ τῆς πορείας.

   Εἶναι ἡ ἀσκητικὴ θεραπευτικὴ ἀγωγὴ καὶ ἡ συνεχὴς μετάνοια γιὰ ὅλους, ὄχι μόνο γιὰ τοὺς μοναχούς.

* Ἀπὸ τὴν εἰσήγησή του στὸ Διεθνὲς Συνέδριο γιὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ 13-15 Νοεμβρίου 1998 στὴν Ἀθήνα (Πολεμικὸ Μουσεῖο).

Ἅγια Λείψανα. (Reliquiae.)

Ἅγια Λείψανα. (Reliquiae.)*

   Λείψανο ἅγιο καλεῖται τὸ νεκρὸ σῶμα κάποιου Ἁγίου ἢ μάρτυρος, ἀκόμη δὲ καὶ μέρος ἢ τμῆμα αὐτοῦ διατηρούμενο. Σὲ στενώτερη ἔννοια ἱερὰ λείψανα εἶναι καὶ ἀντικείμενα, ἢ ἐνδύματα ἢ ἁλυσῖδες, τὰ ὁποῖα ζῶντες οἱ Ἅγιοι μεταχειρίσθηκαν.

   Ἤδη ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῶν διωγμῶν, ὅταν ἐμφανίσθηκαν οἱ πρῶτοι μάρτυρες τοῦ χριστιανισμοῦ, τὰ λείψανά τους τιμόντουσαν ὑπὸ τῶν χριστιανῶν. Καὶ ὁ σεβασμὸς τοῦτος πρὸς τὰ μαρτυρικὰ λείψανα τῶν χριστιανῶν ἔγινε, ὅπως ἦταν ἑπόμενο, ἀντιληπτὸς στοὺς ἐθνικοὺς διῶκτες, οἱ ὁποῖοι γι’ αὐτὸ –ἐπὶ Διοκλητιανοῦ– ἔριχναν τὰ σώματα ἢ τὰ ὀστᾶ τῶν μαρτύρων σὲ ποταμούς, ἢ στὴν θάλασσα, γιὰ νὰ μὴ περιέρχονται στὰ χέρια τῶν χριστιανῶν.

Ὑπέρβαση τῆς θεολογίας

Ὑπέρβαση τῆς θεολογίας

† Παναγιώτου Κ. Χρήστου*

 Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου

   Εἶναι σαφὲς ὅτι στὴν σκέψη τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἡ θεολογία, ὡς καρπὸς καὶ συνοδὸς τῆς θεογνωσίας, δὲν εἶναι δυνατὸ παρὰ νὰ καλλιεργεῖται μέσα στὰ πλαίσια τῆς θρησκευτικῆς ἐμπειρίας. Δὲν ὑπάρχει θεολογία ἐκτὸς Θεοῦ· «οὐδὲν πτωχότερον διανοίας ἐκτὸς Θεοῦ φιλοσοφούσης τὰ θεῖα».¹ Καὶ ὑπὸ τὶς δύο μορφές της βέβαια, εἴτε ὡς μέθοδος θεολογικῆς ἑρμηνείας εἴτε ὡς μέθοδος θρησκευτικῆς ἐμπειρίας, εἶναι συνδεδεμένη μὲ τὸν λόγο περὶ Θεοῦ. Ἡ ἐμπειρία ὅμως εἶναι πολυδιάστατη καὶ ἐκφράζεται κατὰ ποικίλους τρόπους καὶ ἔξω ἀπὸ τὸν λόγο. Ἡ θεολογία εἶναι συγχρόνως καὶ εὐρεῖα καὶ στενή, καὶ τὸ εὐαγγέλιο εἶναι συγχρόνως ἐκτενὲς καὶ σύντομο, κατὰ τὸ βαθυστόχαστο λόγιο ποὺ ἀπὸ τὸν Διονύσιο Ἀρεοπαγίτη ἀποδίδεται στὸν Βαρθολομαῖο:

Ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ διὰ τοῦ Θεοῦ

Ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ διὰ τοῦ Θεοῦ

† Παναγιώτου Κ. Χρήστου*

 Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου

   Οἱ σχέσεις μεταξὺ Θεοῦ καὶ ἀνθρώπου μποροῦν νὰ παρασταθοῦν σχηματικῶς διὰ δύο συνεχῶν ρευμάτων, παραλλήλων καὶ ἐφαπτομένων, ἀλλὰ φερομένων ἀντιστρόφως. Τὸ ἕνα ἀπὸ αὐτὰ εἶναι ἡ κατάβαση τοῦ Θεοῦ πραγματοποιουμένη σὲ ποικίλες φάσεις καὶ τὸ ἄλλο ἡ ἀνάβαση τοῦ ἀνθρώπου πραγματοποιουμένη ὁμοίως σὲ ποικίλες φάσεις. Κατάβαση εἶναι ἡ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ, μία θεία κίνηση πρὸς τὸ μέρος τοῦ ἀνθρώπου, ἀνάβαση εἶναι ἡ τελείωση τοῦ ἀνθρώπου, μία ἀνθρώπινη κίνηση πρὸς τὸν Θεὸ ποὺ συναντᾶ τὴν ἀποκάλυψη.

   Ἡ ἐπιδίωξη τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ δὲν πρέπει νὰ συγχέεται μὲ τὴν ἀναζήτηση ἀποδείξεων περὶ τοῦ Θεοῦ. Δὲν χρειάζεται ὁ Θεὸς ἀπόδειξη, ἐνῶ ὅσα προῆλθαν στὴν ὕπαρξη ἀπὸ τὸ μηδέν, ὅσα ὑπάρχουν σήμερα καὶ αὔριο ἀφανίζονται, χρειάζονται ἀπόδειξη περὶ τῆς ὑπάρξεώς των. Ποιοῦ εἴδους ἀπόδειξη θὰ χρειαζόταν τὸ ἀεὶ Ὂν; Σ’ αὐτὸν δὲν μποροῦμε νὰ χρησιμοποιήσωμε ἀποδεικτικῶς τὶς κατηγορίες, τὶς πρῶτες ἀρχές, τὰ ἀξιώματα, διότι ὁ ἴδιος εἶναι πρώτη ἀρχή, εἶναι ἡ αὐτοαλήθεια ποὺ περικλείει τὴν ἀπόδειξη μέσα της¹ καὶ καλεῖ σὲ ἀναγνώριση· ἔτσι βασικῶς ὁ Θεὸς δὲν γινώσκεται ἀλλὰ ἐπιγινώσκεται.

«Ἡ Ἐκκλησία χειμάζεται, ἀλλὰ ναυάγιον οὐχ ὑπομένει»

«Ἡ Ἐκκλησία χειμάζεται, ἀλλὰ ναυάγιον οὐχ ὑπομένει»

Τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Μάνης κ. Χρυσοστόμου Γ΄

 

   Εἶναι γνωστόν, ὅτι οἱ πρῶτοι χριστιανικοί αἰῶνες, εἶχαν ὡς μέγα ζήτημα τήν Τριαδολογία, τήν Χριστολογία καί τήν Σωτηριολογία. Οἱ κοντινοί μας αἰῶνες, ὁ εἰκοστός καί ὁ εἰκοστός πρῶτος, φαίνεται νά ἔχουν ὡς σημαντικό θέμα, τήν Ἐκκλησιολογία. Δηλαδή, ἀναζητεῖται συνεχῶς ἡ ἀπάντηση στό βασικό ἐρώτημα: Τί εἶναι ἡ Ἐκκλησία; Καί τοῦτο, ἐπειδή ἔρχεται ἐνώπιόν μας μία παρερμηνεία τῆς ἐννοίας τῆς Ἐκκλησίας, μία λαθεμένη ἀντίληψη τοῦ ἔργου της, μία παρεξήγηση τῆς θέσεως τῶν μελῶν της. Ποικίλες θεωρίες καί ἀπόψεις διατυπώνονται καί μάλιστα κατ’ αὐτάς, οἱ ὁποῖες ὅμως, ὡς ἐπί τό πλεῖστον, δέν ἔχουν καμμία σχέση μέ τό οὐσιαστικό καί αὐθεντικό περιεχόμενο τῆς Ἐκκλησίας. Γιά παράδειγμα, ἰσχυρίζονται, ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι μόνον ἕνα νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, ὅπως ὅλα τά ἄλλα σέ μία κρατική ὑπόσταση. Ἄλλοι, θεωροῦν ὅτι εἶναι ἕνα κοινωφελές ἵδρυμα, ἐξαιρετικά χρήσιμο γιά ὑλική βοήθεια πρός τούς πτωχούς καί ἀναγκαῖο γιά διάφορες πολιτιστικές ἐκδηλώσεις. Ἄλλοι, ὅτι εἶναι μία καλή ὀργάνωση γιά συναισθηματική καί ψυχολογική στήριξη τῆς συνοχῆς τῆς κοινωνίας. Καί, βέβαια, γιά ἄλλους, ἡ Ἐκκλησία εἶναι μία ὀντότητα μέ συντηρητικό, σκοταδιστικό, ὀπισθοδρομικό πνεῦμα, ἕνα καθεστώς ἀποξενωμένο ἀπό τήν πρόοδο, τήν παγκοσμιοποίηση καί τά σύγχρονα κοσμοείδωλα.

   Κατ’ ἀκολουθίαν τῶν ἀνωτέρω, παρουσιάζεται συχνά τό φαινόμενο τῆς ἀπαξίωσης τῆς Ἐκκλησίας, τῆς κατασυκοφάντησης, τῆς λοιδορίας, τῆς ἄρνησης, τῆς θέσεώς της στό περιθώριο τοῦ δημόσιου βίου.

Ποιοί εἶναι οἱ θεολόγοι τῆς Ἐκκλησίας

Ποιοί εἶναι οἱ θεολόγοι τῆς Ἐκκλησίας

 

Τοῦ μακαριστοῦ πρωτοπρεσβυτέρου

 π. Ἰωάννου Σ. Ρωμανίδου

Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου*

 

 

   Ποιοί εἶναι τώρα οἱ θεολόγοι τῆς Ἐκκλησίας; Εἶναι μόνο ἐκεῖνοι πού ἔφθασαν στήν θεωρία. Ἡ θεωρία συνίσταται στήν φώτιση καί στήν θέωση.

   Ἡ φώτιση εἶναι μία κατάσταση ἀδιάλειπτη, πού ὑπάρχει ἐν ἐνεργείᾳ ὅλο τό ἡμερονύκτιο, ἀκόμη καί κατά τόν ὕπνο. Ἐνῶ ἡ θέωση εἶναι μία κατάσταση κατά τήν ὁποία βλέπει κάποιος τήν δόξα τοῦ Θεοῦ, καί ἡ ὁποία διαρκεῖ ὅσο θέλει ὁ Θεός. Ἕνας φωτισμένος μπορεῖ νά μή φθάσει ποτέ σέ θέωση. Ὁ Θεός, πού τήν χαρίζει, κρίνει ἄν εἶναι ἀπαραίτητο νά ὁδηγήσει ἕναν φωτισμένο σέ θέωση. Καί τό ὅτι δέν ὁδηγεῖ κάποιον σέ θέωση μπορεῖ νά σημαίνει ὅτι ἔτσι χωρίς αὐτήν δηλαδή, θά εἶναι καλύτερα γιά τήν ψυχή του, διότι σέ ἐναντία περίπτωση ἡ θέωση μποροῦσε νά τόν ἔβλαπτε, π.χ. νά τόν ὁδηγοῦσε σέ ὑπερηφάνεια. Δηλαδή ὁ Θεός ὁδηγεῖ κάποιον σέ θέωση, ὅταν δέν κινδυνεύει πνευματικά καί ὅταν τοῦ εἶναι ἀπαραίτητο εἴτε γιά νά τόν στηρίξει εἴτε γιά νά τόν δυναμώσει εἴτε γιά νά τόν προετοιμάσει γιά κάποια ἀποστολή.

Περὶ μοναχισμοῦ

Περὶ μοναχισμοῦ

Τοῦ μακαριστοῦ πρωτοπρεσβυτέρου

 π. Ἰωάννου Σ. Ρωμανίδου

Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου*

   Κατὰ τὰ πρώτα χρόνια τῆς ὑπάρξεως τῆς Ἐκκλησίας, στοὺς πρώτους Χριστιανοὺς ἔχουμε κομμουνιστικὸ σύστημα διαβιώσεως. Ὅποιος ἔχει λίγο μυαλὸ καὶ διαβάσει τὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, βλέπει καθαρὰ ὅτι ὅλοι τότε εἶχαν τὰ πάντα κοινά. Καὶ ὅποιος ἤθελε νὰ βαπτισθεῖ, ἔπρεπε νὰ δώσει ὅ,τι εἶχε στὴν κατοχή του στὸ κοινὸ ταμεῖο τῆς ἐνορίας. Κανένας δὲν εἶχε ἀτομικὴ περιουσία. Ὅλα ἦσαν κοινά. Μάλιστα ἔχουμε τὸ περίφημο παράδειγμα τοῦ Ἀνανία, ὁ ὁποῖος μαζὶ μὲ τὴν γυναῖκα του εἶπαν ψέμματα καὶ πέθαναν ἀμέσως.

ΟΜΙΛΙΑ ΙΕ΄ ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ (Β΄)

ΟΜΙΛΙΑ ΙΕ΄

ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ (Β΄)

Μεγάλου Βασιλείου*

(συνέχεια ἀπ’ τό προηγούμενο…)

  Ἀλλά ἄς ἐπανέλθουμε στό προκείμενο θέμα. Ὅτι δηλαδή ἡ διάνοια ἡ ὁποία μπόρεσε καί ἀπό τά ὑλικά πάθη νά καθαρισθεῖ καί νά ἐγκαταλείψει ὁλόκληρη τήν νοητή κτίση καί σάν ἰχθύς ν᾿ ἀναδυθεῖ ἀπό τά βάθη πρός τήν ἐπιφάνεια, ἀφοῦ φτάσει στό καθαρό ἀπό τήν κτίση μέρος, ἐκεῖ θά δεῖ τό Πνεῦμα τό ἅγιο, ὅπου εἶναι ὁ Υἱός, καί ὅπου εἶναι ὁ Πατέρας, νά τά ἔχει ὅλα καί αὐτό κατά τήν φύση οὐσιωδῶς ἑνωμένα, δηλαδή τήν ἀγαθότητα, τήν εὐθύτητα, τόν ἁγιασμό, τήν ζωή. Διότι, λέγει, «τὸ Πνεῦμά σου τὸ ἀγαθὸν»¹⁰. Καί πάλι «Πνεῦμα εὐθὲς»¹¹, καί πάλι «τὸ Πνεῦμά σου τὸ ἅγιον»¹². Καί ὁ ἀπόστολος λέγει, «ὁ νόμος τοῦ Πνεύματος τῆς ζωῆς»¹³. Ἀπ᾿ αὐτά τίποτε τό ἐπίκτητο δέν ὑπάρχει σέ αὐτό. Τίποτε δέν συνυπάρχει πού νά προστέθηκε κατόπιν. Ἀλλ᾿ ὅπως ἡ θερμότητα εἶναι ἀχώριστη ἀπό τήν φωτιά καί ἡ λάμψη ἀπό τό φῶς, ἔτσι καί ὁ ἁγιασμός καί ἡ ζωοποιός δύναμη, ἡ ἀγαθότητα καί ἡ εὐθύτητα ἀπό τό Πνεῦμα.

ΟΜΙΛΙΑ ΙΕ΄ ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ (Α΄)

ΟΜΙΛΙΑ ΙΕ΄

ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ (Α΄)

Μεγάλου Βασιλείου*

   Γιά τήν φιλόθεη ψυχή, τό νά ἐνθυμεῖται συνεχῶς τόν Θεό εἶναι πρᾶγμα εὐσεβές καί πού δέν ἔχει κόρο. Γιά τόν (ἀνθρώπινο) λόγο ὅμως, εἶναι πρᾶγμα τολμηρό νά περιγράψει αὐτά πού ἔχουν σχέση μέ τόν Θεό. Διότι ἡ διάνοια πέφτει πολύ ἔξω ἀπό τήν ἀξία τῶν πραγμάτων καί ὁ λόγος ἐπίσης παρουσιάζει μέ ἀσάφεια αὐτά πού ἔχουν κατανοηθεῖ.

   Ἐάν λοιπόν ἡ διάνοιά μας ὑπολείπεται πάρα πολύ ἀπό τό μέγεθος τῶν πραγμάτων, ὁ δέ λόγος εἶναι κατώτερος καί ἀπό τήν ἴδια τήν διάνοια, πῶς δέν εἶναι ἀναγκαία ἡ σιωπή γιά νά μή νομισθεῖ ὅτι ἐξ αἰτίας τῆς κατωτερότητας τῶν λόγων διατρέχει κίνδυνο τό θαῦμα τῆς θεολογίας;

Ὀρθοδοξία καὶ Θρησκεία (Γ΄)

Ὀρθοδοξία καὶ Θρησκεία (Γ΄)

Τοῦ μακαριστοῦ πρωτοπρεσβυτέρου

 π. Ἰωάννου Σ. Ρωμανίδου

Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου*

(συνέχεια ἀπ’ τό προηγούμενο…)

Ἡ μεταφυσική θεώρηση τῆς θρησκείας

   Ἡ Ὀρθοδοξία ἐνδιαφέρεται πρωτίστως γι᾿ αὐτήν ἐδῶ τή ζωή. Οἱ Πατέρες τονίζουν ὅτι «μετά θάνατον οὐκ ἐστι μετάνοια». Οἱ Νεοέλληνες θεολόγοι, ὅμως, ἀκολουθοῦντες τόν δάσκαλό τους τόν Ἀδαμάντιο Κοραῆ ἔχουν μία μεταφυσική ἀντίληψη περί τοῦ θέματος καί ἔχουν ἀντιγράψει τήν μεθοδολογία τῶν Λατίνων καί τῶν Προτεσταντῶν ἐπάνω στό θέμα τῆς θρησκείας.

   Τήν περίοδο, πού ἔφυγαν αὐτοί, γιά νά σπουδάσουν Θεολογία στήν Εὐρώπη καί Ρωσία, ἀλλά καί στήν Ἀμερική μετά τόν πόλεμο, εἶχε ἤδη ἀρχίσει ἀπό πολλά χρόνια πρίν ἡ μεγάλη διαμάχη μεταξύ ἀφ᾿ ἑνός τῶν ἐμπειριστῶν, πού εἶναι διάδοχοι τοῦ Διαφωτισμοῦ, τῆς Γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1789 καί τῶν μεταφυσικῶν ἀφ᾿ ἑτέρου. Ἡ βασική διάκριση μεταξύ ἐμπειριστῶν καί μεταφυσικῶν εἶναι ὅτι ἡ οὐσία τῆς ἐμπειρικῆς γραμμῆς εἶναι ἡ παρατήρηση, ἐνῶ τῆς μεταφυσικῆς ὁ φιλοσοφικός στοχασμός.

Ἐκκλησία καὶ Ὀρθοδοξία ταυτίζονται

Ἐκκλησία καὶ Ὀρθοδοξία ταυτίζονται

   Σύμφωνα μὲ τὴν ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία, Ἐκκλησία καὶ Ὀρθοδοξία ταυτίζονται. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁπωσδήποτε Ὀρθόδοξη καὶ ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ Μία, Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία, τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ἐπειδὴ ὁ Χριστὸς εἶναι ἕνας, ἄρα καὶ ἡ Ἐκκλησία εἶναι μία. Γι᾿ αὐτὸ ποτὲ δὲν νοεῖται διαίρεση στὴν Ἐκκλησία. Μόνο χωρισμὸ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ἔχουμε. Σὲ συγκεκριμένες δηλαδὴ ἱστορικὲς στιγμὲς οἱ αἱρετικοὶ καὶ οἱ σχισματικοὶ ἀποκόπηκαν ἀπ᾿ αὐτὴν κι ἔτσι ἔπαψαν νὰ εἶναι μέλη Της.

Ὀρθοδοξία καὶ Θρησκεία (B΄)

Ὀρθοδοξία καὶ Θρησκεία (B΄)

Τοῦ μακαριστοῦ πρωτοπρεσβυτέρου

 π. Ἰωάννου Σ. Ρωμανίδου

Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου*

Ἡ Ὀρθοδοξία δέν εἶναι θρησκεία

(συνέχεια ἀπ’ τό προηγούμενο…)

   Τώρα ἡ κάθαρση καί ὁ φωτισμός γιά ποιόν λόγο χρειάζονται; Γιά νά πάει ὁ ἄνθρωπος στόν Παράδεισο καί νά ἀποφύγει τήν Κόλαση; Γι᾿ αὐτό χρειάζονται; Σέ τί συνίσταται ἡ κάθαρση καί ὁ φωτισμός καί γιά ποιόν λόγο ἐπιδιώκονται ἀπό τούς Ὀρθοδόξους; Γιά νά βρεῖ κανείς τόν λόγο καί νά δώσει ἀπάντηση στήν ἐρώτηση αὐτή, πρέπει νά κατέχει τό βασικό κλειδί, τό ὁποῖο εἶναι τοῦτο: Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἐπάνω στή γῆ ἔχουν τό ἴδιο τέλος ἀπό Ὀρθόδοξη θεολογική ἄποψη. Εἴτε εἶναι κανείς Ὀρθόδοξος εἴτε εἶναι Βουδιστής εἴτε Ἰνδουϊστής εἴτε ἀγνωστικιστής εἴτε ἄθεος, ὅ,τιδήποτε καί ἄν εἶναι, δηλαδή κάθε ἄνθρωπος ἐπάνω στή γῆ, εἶναι προωρισμένος νά δεῖ τήν δόξα τοῦ Θεοῦ. Θά δεῖ τήν δόξα τοῦ Θεοῦ κατά τό κοινό τέλος τῆς ἀνθρωπότητος κατά τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι θά δοῦν τήν δόξαν (τό ἄκτιστο φῶς) τοῦ Θεοῦ καί ἀπό αὐτῆς τῆς ἀπόψεως ἔχουν τό ἴδιο τέλος. Ὅλοι βέβαια θά δοῦν τή δόξα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά μέ μία διαφορά: Οἱ μέν σεσωσμένοι θά δοῦν τήν δόξα τοῦ Θεοῦ ὡς Φῶς γλυκύτατο καί ἀνέσπερο, οἱ δέ κολασμένοι, θά δοῦν τήν ἴδια δόξα τοῦ Θεοῦ ὡς πῦρ καταναλίσκον, σάν φωτιά, πού θά τούς καίει. Αὐτό, τό ὅτι ὅλοι θά δοῦμε τήν δόξα τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἕνα ἀληθινό καί ἀναμενόμενο γεγονός. Τό νά δεῖ κανείς τόν Θεό, δηλαδή τήν δόξα Του, τό Φῶς Του, αὐτό εἶναι κάτι, πού θά γίνει εἴτε τό θέλουμε εἴτε ὄχι. Ἡ βίωση, ὅμως, αὐτοῦ τοῦ Φωτός θά εἶναι διαφορετική στούς μέν, ἀπό τούς δέ.

Ὀρθοδοξία καὶ Θρησκεία (Α΄)

Ὀρθοδοξία καὶ Θρησκεία (Α΄)

Τοῦ μακαριστοῦ πρωτοπρεσβυτέρου

 π. Ἰωάννου Σ. Ρωμανίδου

Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου*

Ἡ Ὀρθοδοξία δέν εἶναι θρησκεία

   Σέ πολλούς ἐπικρατεῖ ἡ ἀντίληψη ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι μία ἀπό τίς πολλές θρησκεῖες, πού ἔχει σάν κύρια μέριμνά Της τήν προετοιμασία τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας γιά τή ζωή μετά θάνατον, νά ἐξασφαλίσει δηλαδή μία θέση στόν Παράδεισο γιά κάθε Ὀρθόδοξο Χριστιανό. Ἔτσι θεωρεῖται ὅτι τό Ὀρθόδοξο δόγμα προσφέρει μία ἐπί πλέον ἐξασφάλιση, ἐπειδή εἶναι Ὀρθόδοξο καί ὅτι, ἄν κανείς δέν πιστεύει στό Ὀρθόδοξο δόγμα, αὐτό εἶναι ἕνας ἐπί πλέον λόγος, γιά νά πάει στήν Κόλαση ὁ ἄνθρωπος αὐτός, ἐκτός δηλαδή ἀπό τό ὅτι ἐνδεχομένως θά τόν στείλουν ἐκεῖ τά προσωπικά του ἁμαρτήματα.

Ποιός εἶναι «ψυχοπαθής», κατὰ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας

Ποιός εἶναι «ψυχοπαθής», κατὰ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας

Τοῦ μακαριστοῦ πρωτοπρεσβυτέρου

 π. Ἰωάννου Σ. Ρωμανίδου

Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου*

π. Ἰωάννης Ρωμανίδης

   Ὁ κάθε ἄνθρωπος εἶναι ψυχοπαθὴς κατὰ τὴν Πατερικὴ ἔννοια. Δὲν εἶναι ἀνάγκη νὰ εἶναι κάποιος σχιζοφρενὴς γιὰ νὰ εἶναι ψυχοπαθής. Ὁ ὁρισμὸς τῆς ψυχοπάθειας ἀπό Πατερικῆς ἀπόψεως εἶναι ὅτι ψυχοπάθεια ὑπάρχει στὸν ἄνθρωπο ἐκεῖνον ποὺ δὲν λειτουργεῖ σωστὰ ἡ νοερὴ ἐνέργεια μέσα του. Ὅταν δηλαδὴ ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου εἶναι γεμᾶτος ἀπὸ λογισμούς, ὄχι μόνο κακοὺς λογισμούς, ἀλλὰ καὶ καλοὺς λογισμούς.

   Ὅποιος ἔχει λογισμούς, καλοὺς ἢ κακοὺς μέσα στὴν καρδιά του, αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ Πατερικῆς ἀπόψεως εἶναι ψυχοπαθής. Ἂς εἶναι οἱ λογισμοὶ αὐτοὶ ἠθικοὶ, ἀκόμη  καὶ ἠθικώτατοι, ἀνήθικοι ἢ ὁτιδήποτε ἄλλο. Δηλαδή, κατὰ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ὅποιος δὲν ἔχει περάσει ἀπὸ κάθαρση τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὰ πάθη καὶ δὲν ἔχει φθάσει σὲ κατάσταση φωτισμοῦ μὲ τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι ψυχοπαθής. Ὄχι ὅμως μὲ τὴν ἔννοια τῆς Ψυχιατρικῆς. Ὁ ψυχοπαθὴς γιὰ τὸν ψυχίατρο εἶναι κάτι ἄλλο. Εἶναι ἐκεῖνος ποὺ πάσχει ἀπὸ ψύχωση, εἶναι ὁ σχιζοφρενής. Γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία ὅμως, ἕνας ποὺ δὲν ἔχει περάσει ἀπὸ κάθαρση τῆς ψυχῆς ὰπὸ τὰ πάθη καὶ δὲν ἔχει φθάσει σὲ φωτισμό, εἶναι νορμὰλ ἢ δὲν εἶναι νορμάλ; Αὐτὸ εἶναι τὸ θέμα.