Πῶς ὁ ἄνθρωπος νεκρώνει τὸ δικό του θέλημα γιὰ νὰ δεχτεῖ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ

Πῶς ὁ ἄνθρωπος νεκρώνει τὸ δικό του θέλημα γιὰ νὰ δεχτεῖ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ

τοῦ Tito Colliander (Τίτο Κολλίαντερ)*

   ΑΝ ὅμως διώξουμε τὸν ἑαυτό μας ἀπό μέσα μας, ποιόν θὰ συναντήσουμε τότε; Ρωτάει ὁ ἐπίσκοπος Θεοφάνης. Καὶ δίνει ἀμέσως τὴν ἀπάντηση: Τότε θὰ συναντήσουμε τὸν Θεὸ καὶ τὸν πλησίον μας. Αὐτὸ σημαίνει πὼς ὅλες οἱ φροντίδες καὶ τὸ ἐνδιαφέρον μας, ὅλη ἡ ἀγάπη ποὺ ἀφαιροῦμε ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας μεταφέρεται κατὰ φυσικὴ ἀναγκαιότητα καὶ χωρὶς καλὰ καλὰ νὰ τὸ καταλάβουμε στὸν Θεὸ καὶ στὸν συνάνθρωπό μας. Μόνο ἔτσι δὲν γνωρίζει τὸ ἀριστερὸ χέρι τὶ κάνει τὸ δεξὶ καὶ γίνεται «ἡ ἐλεημοσύνη σου ἐν τῷ κρυπτῷ» (Ματθ. στ΄ 3-4).

   ΠΡΟΤΟΥ νὰ γίνει αὐτὸ δὲν μποροῦμε καθόλου «ἕκαστος ἡμῶν» νὰ ἀρέσει «τῷ πλησίον εἰς τὸ ἀγαθὸν πρὸς οἰκοδομὴν» (Ρωμ. ιε΄ 2) κατὰ ἕναν τρόπο ἀληθινὸ καὶ μὴ ὑλικό. Οἱ προσπάθειές μας στὴν κατεύθυνση αὐτὴ μπορεῖ νὰ πᾶνε χαμένες, γιατὶ εἶναι προσπάθειες ποὺ κατὰ βάθος ἀποβλέπουν στὴν ἐγωϊστικὴ ἱκανοποίησή μας. Αὐτὸ εἶναι ἀνάγκη νὰ τὸ ἀποσαφηνίσουμε μέσα μας γιατὶ διαφορετικὰ μπορεῖ εὔκολα νὰ λοξοδρομήσουμε καὶ νὰ κάνουμε φαινομενικὰ καλὲς πράξεις ποὺ νὰ ἔχουν κατάληξη τὴν αὐτοϊκανοποίηση καὶ τὴν ἐγωϊστική μας εὐχαρίστηση.

   ΓΙΑ νὰ μπορέσουμε νὰ ξεφύγουμε τὸν κίνδυνο αὐτὸ εἶναι ἀνάγκη νὰ ἀποφύγουμε τὴν ἀπασχόλησή μας μὲ πολλά. Ἡ πολυπραγμοσύνη εἶναι κατὰ κανόνα ἕνα δηλητήριο. Κοίταξε τὸν ἑαυτό σου. Ἐξέτασέ τον μὲ ἐπιμέλεια. Θὰ δεῖς τότε πὼς πολλὲς πράξεις σου ποὺ φαίνονται ὅτι γίνονται μὲ διάθεση ἀφοσίωσης καὶ προσφορᾶς, γίνονται στὴν πραγματικότητα γιὰ νὰ κλείσουν τὸ στόμα τῆς συνείδησης. Κι αὐτὸ δὲν σημαίνει τίποτε ἄλλο παρὰ τὴν ἀκατανίκητη συνήθειά σου νὰ ἱκανοποιεῖς τὸν ἑαυτό σου καὶ νὰ «ἀρέσκῃς ἑαυτῷ» (Ρωμ. ιε΄ 1).

   ΓΝΩΡΙΖΕ το καλά. Ὁ Θεὸς τῆς ἀγάπης καὶ τῆς εἰρήνης καὶ τῆς θυσίας, δὲν μένει εὐχαρίστως ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχει βιασύνη, οὔτε ἐκεῖ ποὺ ὑπάρχει σπουδὴ νὰ κάνει κανεὶς τὸ θέλημά του, ἔστω καὶ ἂν αὐτὸ ἐμφανίζεται μὲ ὁποιοδήποτε πρόσχημα.

   ΥΠΑΡΧΕΙ ἕνα μέσο γιὰ νὰ δοκιμάσεις τὴ γνησιότητα τῆς διάθεσής σου. Ἂν χάνεις τὴ γαλήνη σου· ἂν θεωρεῖς, ὅτι ὁ ἑαυτός σου ὑποβιβάζεται· ἂν εὔκολα ἐρεθίζεσαι, ὅταν γιὰ κάποιο λόγο θὰ χρειαστεῖ νὰ μὴν ἐκτελέσεις μιὰ καλὴ πράξη ποὺ σχεδίαζες, τότε νὰ εἶσαι βέβαιος πὼς ἡ πηγὴ τῆς πράξης αὐτῆς εἶναι θολή.

   ΙΣΩΣ ρωτήσεις· γιατί; Αὐτοὶ ποὺ ἔχουν πείρα τῆς πνευματικῆς ζωῆς ἀπαντοῦν: Τὰ ἐξωτερικὰ ἐμπόδια καὶ οἱ ἀναποδιὲς ὀρθώνονται μόνον ἐναντίον ἐκείνου ποὺ δὲν ἔχει παραδώσει τὴ θέλησή του στὸ Θεό. Καὶ αὐτὸ εἶναι καὶ γιὰ τὸν ἴδιο τὸν Θεὸ ἕνα –δὲν τὸ πιστεύεις!- ἐμπόδιο νὰ ἐνεργήσει ὅ,τι καλὸ μὲ τὰ δικά του χέρια. Μιὰ καλὴ πράξη, καθαρὴ ἀπὸ κάθε ἐγωϊστικὸ στοιχεῖο, δὲν εἶναι δική μου, ἀλλὰ τοῦ Θεοῦ. Ἐναντίον ὅμως τοῦ Θεοῦ κανένα ἐμπόδιο δὲν μπορεῖ νὰ ὀρθωθεῖ -ἐκτὸς φυσικὰ τοῦ ἐγωϊσμοῦ μου. Μόνο γιὰ τὰ δικά μου σχέδια καὶ τοὺς δικούς μου πόθους -π.χ. νὰ μελετήσω, νὰ ἐργαστῶ, νὰ ξεκουραστῶ, νὰ φάω ἢ νὰ κάμω κάποια συνηθισμένη ἐξυπηρέτηση στοὺς συνανθρώπους μου- μπορεῖ ἕνα ἐξωτερικὸ ἐμπόδιο νὰ ἀνακόψει τὴν πορεία μου καὶ νὰ μὲ ἐξερεθίσει. Γιὰ κάποιον ὅμως ποὺ βρῆκε «τὴν στενὴν ὁδὸν τὴν ἀπάγουσαν εἰς τὴν ζωήν», δηλαδὴ τὸν Θεό, ὑπάρχει μόνο ἕνα δυνατὸ ἐμπόδιο. Αὐτὸ ποὺ σημειώσαμε λίγο πιὸ πάνω: ἡ ἁμαρτωλή του θέληση. Ἂν θέλει ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ νὰ κάνει κάτι, ἀλλὰ δὲν τοῦ ἐπιτρέπεται ἡ ἐκτέλεσή του, μένει εἰρηνικός. Πῶς θὰ ἦταν δυνατὸ νὰ ἐρεθιστεῖ; Δὲν κάνει κανένα σχέδιο χωρὶς νὰ τὸ ἐμπιστεύεται στὸν Θεὸ (Ἰακώβου δ΄ 13-16).

   ΕΙΝΑΙ κι αὐτὸ ἕνα μυστικὸ ποὺ εἶχαν οἱ ἅγιοι τοῦ Θεοῦ.

   ΜΗΝ ξεγελιέσαι λοιπόν. Ἕνας χριστιανὸς «ὀφείλει καθὼς Ἐκεῖνος (ὁ Χριστὸς) περιεπάτησε καὶ αὐτὸς οὕτω περιπατεῖν» (Α΄ Ἰωάν. β΄ 6). Ἐκεῖνος δὲν ἐπιζήτησε νὰ κάνει τὸ δικό του θέλημα (Ἰωάν. ε΄ 20) ἀλλὰ γεννήθηκε στὸ ἄχυρο, νήστεψε σαράντα μερόνυχτα, ξαγρυπνοῦσε ὁλόκληρες νύχτες στὴν προσευχή, θεράπευε ἀρρώστους, ἔδιωχνε πονηρὰ πνεύματα, δὲν εἶχε «ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ» γιὰ νὰ ξεκουραστεῖ λιγάκι καὶ τελικὰ χλευάστηκε, μαστιγώθηκε, σταυρώθηκε.

   ΣΚΕΨΟΥ πόσο μακριὰ εἶσαι ἀπὸ ὅλα αὐτά. Ξαναρώτησε τὸν ἑαυτό σου. Ξενύχτησα ἔστω καὶ μιὰ νύχτα πάνω στὴν προσευχή; Νήστεψα καὶ ἕνα μονάχα μερόνυχτο; Ἔδιωξα ἔστω καὶ ἕνα πονηρὸ πνεῦμα; Ἀντίκρυσα ἀντιξοότητες, δοκίμασα ἐμπαιγμούς, ἔχω χτυπηθεῖ ὅπως ὁ Χριστός; «Ἐσταύρωσα τὴν σάρκα» μου πραγματικά; (Γαλ. ε΄ 24) Ἐπιζητῶ νὰ μὴ κάνω τὸ θέλημά μου;

   Διατήρησέ τα ὅλα αὐτὰ τὰ ἐρωτήματα ζωντανὰ στὴ μνήμη σου.

   ΟΠΟΙΟΣ πραγματικὰ ἀπαρνιέται τὸν ἑαυτό του δὲν ρωτάει: εἶμαι εὐτυχισμένος; Ἤ, θὰ ἱκανοποιηθῶ καὶ θὰ εὐχαριστηθῶ ἐγώ; Ὅλες αὐτὲς οἱ ἐρωτήσεις δὲν ἔχουν θέση γιὰ σένα, ἂν πραγματικὰ ἀπαρνιέσαι τὸν ἑαυτό σου. Γιατὶ μὲ τὴν αὐταπάρνηση ἀπέβαλες καὶ τὴν ἐπιθυμία σου γιὰ ὁποιασδήποτε  μορφῆς ἐξωτερικὴ εὐτυχία. Καὶ αὐτὴ ἀκριβῶς ἡ ἐπιμονή σου γιὰ προσωπικὴ καὶ ἐγωϊστικὴ εὐτυχία εἶναι ἡ βαθύτερη αἰτία τῆς ἀνησυχίας καὶ τοῦ ἐσωτερικοῦ σου διχασμοῦ. Ἀπαρνήσου την καὶ καταπολέμησέ την. Τότε θὰ σοῦ δοθοῦν καὶ τὰ ὑπόλοιπα χωρὶς κόπο καὶ δυσκολία.

* Ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ θαυμάσιο βιβλίο τοῦ Tito Colliander (Τίτο Κολλίαντερ) «Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΤΩΝ». (Μετάφραση ἀπὸ τὸ Σουηδικό: μακαριστοῦ ἀρχιμανδρίτου Εὐσεβίου Βίττη.)

* Ὁ ὀρθόδοξος Φινλανδὸς συγγραφέας Tito Colliander (Τίτο Κολλίαντερ) γεννήθηκε στὴν Ἁγία Πετρούπολη τὸ 1904, ἔλαβε καλλιτεχνικὴ ἐκπαίδευση καὶ ὁ γυιός του Σέργιος ἔγινε ὀρθόδοξος ἱερέας. Ἔγραψε καὶ δημοσίευσε διάφορα βιβλία ποὺ τὸν ἔκαναν διάσημο μὲ πιὸ γνωστὸ τὸ «Ὁ δρόμος τῶν ἀσκητῶν» (Asketernas vӓg) ποὺ δημοσιεύθηκε γιὰ πρώτη φορὰ στὰ σουηδικά. Στὴν ἴδια γλῶσσα ἐπίσης μετέφρασε τὴν Θεία Λειτουργία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου καὶ τὸν Ἀκάθιστο Ὕμνο. Πέθανε στὶς 21 Μαΐου 1989 καὶ τάφηκε στὸ ὀρθόδοξο νεκροταφεῖο στὸ Ἐλσίνκι.