Ἂν ἦταν νὰ διαλέξεις…
Ὅσιος Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος*
Χίλια χρόνια τῆς ζωῆς αὐτῆς, ἂν
συγκριθοῦν μὲ τὸν ἄφθαρτο καὶ αἰώνιο κόσμο, εἶναι σὰν ἕνας κόκκος ἄμμου ποὺ παίρνει
κανεὶς ἀπὸ τὴν θάλασσα.
Σκέψου τώρα ὡς ἑξῆς: Ἔστω ὅτι μπορεῖς νὰ γίνεις μοναδικὸς βασιλιᾶς σ’ ὅλη τὴν γῆ καὶ νὰ ἐξουσιάζεις μόνος σου ὅλους τοὺς θησαυροὺς τῆς οἰκουμένης. Ἂς ποῦμε ἀκόμη ὅτι ἡ ἀρχὴ τῆς βασιλείας σου συμπίπτει μὲ τὴν ἀρχὴ τῆς δημιουργίας τῶν ἀνθρώπων, καὶ τὸ τέρμα της μὲ τὴν συντέλεια, ὅταν αὐτὰ τὰ ὁρατὰ καὶ ὅλος ὁ κόσμος θὰ ἀλλάξουν καὶ θὰ μεταποιηθοῦν.
Πές μου λοιπὸν τώρα, ἂν ἦταν νὰ διαλέξεις, θὰ προτιμοῦσες αὐτὴ
τὴν ἐπίγεια βασιλεία, ἀντὶ τὴν ἀληθινὴ καὶ σταθερή, ποὺ δὲν ἔχει ἀπολύτως
τίποτε παροδικὸ καὶ φθαρτό; Ἐγὼ θ’ ἀπαντοῦσα πὼς ὄχι, ἂν βέβαια ἔκρινες σωστὰ
καὶ σκεφτόσουν καλὰ τὸ συμφέρον σου. Γιατὶ λέει ὁ Κύριος: «Τί θὰ ὠφεληθεῖ ὁ ἄνθρωπος, ἂν κερδίσει ὁλόκληρο τὸν κόσμο, χάσει ὅμως τὴν
ψυχή του»;1 Καὶ ξέρουμε ὅτι γιὰ
τὴν ψυχὴ δὲν ὑπάρχει κανένα ἀντάλλαγμα. Ἀφοῦ καὶ ἀπὸ ὅλο τὸν κόσμο καὶ ἀπὸ τὴν
κοσμικὴ βασιλεία, αὐτὴ μόνη της ἡ ψυχὴ ἔχει πολὺ μεγαλύτερη ἀξία, πόσο
περισσότερο βέβαια ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.
Λέμε ὅτι
ἔχει μεγαλύτερη ἀξία ἡ ψυχή, γιατὶ σὲ κανένα ἄλλο ὂν δὲν εὐαρεστήθηκε ὁ Θεὸς νὰ
δώσει τὴν ἕνωση καὶ τὴν κοινωνία μὲ τὸ Πνεῦμα Του· οὔτε στὸν οὐρανό, οὔτε στὸν ἥλιο,
οὔτε στὴν σελήνη, οὔτε στὰ ἄστρα, οὔτε στὴν θάλασσα, οὔτε στὴν γῆ, οὔτε σὲ ἄλλο
δημιούργημα ἀπὸ ὅσα βλέπουμε, παρὰ μόνο στὸν ἄνθρωπο, τὸν ὁποῖο ἀγάπησε ἀπὸ ὅλα
τὰ κτίσματά Του.
Ἂν λοιπὸν τὰ μεγάλα αὐτοῦ
τοῦ κόσμου, δηλαδὴ τὸν τόσο πλοῦτο καὶ τὴν βασιλεία ὅλης τῆς γῆς, κρίνοντας ὀρθὰ
δὲν θὰ τὰ προτιμούσαμε ἀπὸ τὴν αἰώνια βασιλεία, τί ἔπαθαν οἱ περισσότεροι καὶ ἀντὶ αὐτὴν προτιμοῦν φαῦλα καὶ τυχαῖα
πράγματα, δηλαδὴ κάποια ἐπιθυμία, λίγη δόξα, ἕνα μέτριο κέρδος καὶ τὰ ὅμοια;
Ἐπειδή, ὅ,τι ἀγαπᾶ κανεὶς ἀπὸ τοῦτον τὸν κόσμο καὶ δένεται μ’ αὐτό, ἐκεῖνο πάντως τὸ προτιμᾶ καὶ τὸ δίνει ὡς ἀντάλλαγμα
τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Καὶ τὸ πολὺ χειρότερο εἶναι, ὅτι αὐτὸ τὸ νομίζει καὶ τὸ ἔχει γιὰ Θεό, ὅπως ἔχει λεχθεῖ: «Ἀπὸ
ὅ,τι κανεὶς ἠττηθεῖ, σ’ αὐτὸ καὶ γίνεται δοῦλος»2.
Χρειάζεται λοιπὸν νὰ προστρέξουμε
ὁλωσδιόλου στὸν Θεό, νὰ ἐξαρτήσουμε ἀπὸ
Αὺτὸν τὸν ἑαυτό μας, νὰ σταυρωθοῦμε ψυχικὰ καὶ σωματικὰ καὶ νὰ πορευόμαστε
σύμφωνα μὲ ὅλες τὶς ἅγιες ἐντολές Του.
* «ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ τῶν ἱερῶν Νηπτικῶν», τόμος Γ΄, Παράφρασις Συμεὼν τοῦ Μεταφραστοῦ Εἰς τοὺς Πεντήκοντα Λόγους (Περὶ Ἐλευθερίας τοῦ νοῦ), 148 (ρμη΄).
1. Ματθ. ιστ΄ 26: «τί γὰρ ὠφελεῖται ἄνθρωπος ἐὰν τὸν κόσμον ὅλον κερδήσῃ, τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ
ζημιωθῇ;»
2. Β΄ Πέτρ. β΄ 19: «ᾧ γάρ τις ἥττηται, τούτῳ καὶ δεδούλωται».