Τὸ Τίμιο Ξύλο
Ἁγίου
Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου*
Οἱ δικαστὲς ἔχουν (εἶχαν
ἐκεῖνο τὸν καιρὸ) πολλὰ εἴδη βασανιστηρίων· λουριὰ καὶ μαστίγια, νύχια
σιδερένια, μικρὰ μολυβένια μαχαίρια, μὲ τὰ ὁποῖα ξύνουν τὶς σάρκες καὶ
ξεσχίζουν τὰ μέλη τοῦ σώματος καὶ τὰ κρεμοῦν.
Ποιός λοιπὸν θἄθελε νὰ φέρει τὰ φονικὰ αὐτὰ
ὄργανα στὸ σπίτι του; Ποιός θὰ καταδεχόταν νὰ ἀγγίσει τὸ χέρι τῶν δημίων, ποὺ
ἀσχολοῦνται μ᾿ αὐτά, ἢ νὰ πλησιάσει καὶ νὰ δεῖ τὰ φρικτὰ ἔργα τους; Δὲν τ᾿
ἀποστρέφονται οἱ περισσότεροι, μερικοὶ μάλιστα καὶ τὰ φοβοῦνται σὰν μαγικά, καὶ
δὲν ἀνέχονται οὔτε νὰ τὰ ἀγγίσουν οὔτε νὰ τὰ δοῦν; Δὲν φεύγουν μακρυὰ ἀπ᾿ αὐτά;
Δὲν στρέφουν ἀλλοῦ τὸ βλέμμα τους;
Λοιπόν, τέτοιο βδελυκτὸ καὶ ἀπαίσιο ὄργανο
ἦταν προηγουμένως καὶ ὁ Σταυρὸς καὶ μάλιστα πολὺ φοβερώτερο ἀπὸ τ᾿ ἄλλα. Γιατί,
ὅπως τὸ εἶπα καὶ ἄλλοτε, ὁ Σταυρὸς δὲν ἦταν ἁπλῶς σύμβολο θανάτου, ἀλλὰ θανάτου
ποὺ ἐθεωρεῖτο κατάρα.
Πές μου λοιπὸν πῶς ἔγινε τώρα αὐτὸς ὁ Σταυρὸς τόσο περιζήτητος ἀπ᾿ ὅλους καὶ τόσο ποθητὸς σ᾿ ὅλους καὶ προτιμότερος ἀπ᾿ ὅλα τ᾿ ἄλλα;
Καὶ αὐτὸ τὸ ξύλο, στὸ ὁποῖο ξαπλώθηκε τ᾿
ἅγιο σῶμα τοῦ Κυρίου καὶ καρφώθηκε, πῶς εἶναι τώρα τόσο ἀξιοζήλευτο καὶ ποθητὸ
σὲ ὅλους; Παίρνουν μάλιστα ἕνα μικρὸ τεμάχιο ἀπ᾿ τὸ τίμιο ἐκεῖνο ξύλο πολλοὶ
ἄνθρωποι καὶ τὸ βάζουν σὲ χρυσῆ θήκη, καὶ τὸ κρεμοῦν στὸ λαιμό τους ἄνδρες καὶ
γυναῖκες καὶ στολίζονται μ᾿ αὐτό, μολονότι ἦταν σύμβολο καταδίκης καὶ
τιμωρίας;…
Ἡ ἀπάντηση βρίσκεται στὸ ὅτι τὸ σύμβολο αὐτὸ
τοῦ θανάτου (δὲν θὰ παύσω νὰ τὸ λέω αὐτὸ συνεχῶς) ἔγινε πλέον ὑπόθεση καὶ αἰτία
πολλῆς εὐλογίας καὶ τεῖχος ποικίλης ἀσφάλειας.
Ἔγινε θανάσιμη πληγὴ τοῦ Διαβόλου, χαλινάρι
τῶν δαιμόνων, φίμωτρο τῆς δυνάμεως τῶν ἐχθρῶν.
Τοῦτο τὸ τίμιο ξύλο θανάτωσε τὸν θάνατο, αὐτό ἔσπασε καὶ διέλυσε τὶς χάλκινες πύλες τοῦ
Ἅδη…
Ὅσα δὲν μπόρεσαν νὰ κατορθώσουν ἡ Ἐρυθρὰ
θάλασσα, ποὺ σχίσθηκε θαυματουργικὰ στὰ δύο γιὰ νὰ περάσει ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ, καὶ
οἱ πέτρες ποὺ ράγισαν κ᾿ ἔτρεξε ἀπὸ μέσα τους νερὸ γιὰ νὰ ξεδιψάσουν οἱ
Ἰσραηλίτες, κι ὁ ἄνεμος ποὺ ἄλλαζε κατεύθυνση ἀναλόγως πρὸς τὶς ἀνάγκες τοῦ
Ἰσραήλ, καὶ τὸ μάννα ποὺ ἐπὶ σαράντα ὁλόκληρα χρόνια μοιραζόταν σὲ τόσες
χιλιάδες ἀνθρώπων· ὅσα δὲν μπόρεσαν νὰ κατορθώσουν ὁ Νόμος τοῦ Μωϋσέως καὶ τ᾿
ἄλλα ἐκπληκτικὰ θαύματα, ποὺ ἔγιναν στὴν ἔρημο καὶ στὴν Παλαιστίνη, αὐτὰ τὰ κατόρθωσε ὁ Σταυρός, ὄχι δὲ μόνο σ᾿
ἕνα ἔθνος ἀλλὰ σ᾿ ὅλη τὴν οἰκουμένη…
Τὰ κατόρθωσε δὲ καὶ τὰ ἔκαμε εὔκολα ὅλα μετὰ
τὸν θάνατο τοῦ σταυρωθέντος σὲ αὐτὸν Κυρίου. Τὴν δὲ δύναμη τοῦ Σταυροῦ δὲν τὴν
φανερώνουν μόνον αὐτά, ἀλλὰ καὶ ὅσα ἀκολούθησαν κατόπιν. Διότι τὴν οἰκουμένη,
ποὺ ἦταν ἕως τότε στεῖρα κι ἄγονη ὡς πρὸς τὶς ἀρετές, τὴν ἀνέδειξε ὁ Σταυρὸς
ξαφνικὰ Παράδεισο, κῆπο πνευματικὸ καὶ μητέρα πολύτεκνη.
* P.G. 48, 826-827.