Τί μᾶς παρακινεῖ στὰ καλὰ καὶ στὰ κακά;

Τί μᾶς παρακινεῖ στὰ καλὰ καὶ στὰ κακά;

 

Ὁσίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ*

 

   Τρία πράγματα εἶναι ἐκεῖνα ποὺ μᾶς παρακινοῦν στὰ καλά: τὰ φυσικὰ σπέρματα, οἱ ἅγιες ἀγγελικὲς δυνάμεις καὶ ἡ ἀγαθὴ προαίρεση.

   Φυσικὰ σπέρματα ἐννοῶ τὸ ἑξῆς: ὅταν αὐτὸ ποὺ θέλουμε νὰ μᾶς κάνουν οἱ ἄνθρωποι, τὸ κάνουμε κι ἐμεῖς σ’ αὐτούς¹· ἤ, ὅταν δοῦμε κανέναν σὲ στενοχώρια ἢ σὲ ἀνάγκη καὶ ἐκ φύσεως τὸν ἐλεοῦμε.

   Οἱ ἅγιοι ἄγγελοι μᾶς παρακινοῦν ὅταν, βαδίζοντας γιὰ κάποιο καλὸ πρᾶγμα, βροῦμε ἀγαθὴ συνέργια (σύμπραξη, βοήθεια) καὶ προχωρήσουμε.

   Καὶ ἡ ἀγαθὴ προαίρεση, ὅταν διακρίνουμε τὸ καλὸ ἀπὸ τὸ κακὸ καὶ προτιμοῦμε τὸ καλό.

 

   Τρία πάλι εἶναι ἐκεῖνα ποὺ μᾶς παρακινοῦν στὰ κακά: τὰ πάθη, οἱ δαίμονες καὶ ἡ κακὴ προαίρεση.

   Τὰ πάθη, ὅπως ὅταν ἐπιθυμοῦμε κάτι παράλογο· ὅπως π.χ. ἕνα φαγητὸ ὄχι στὸν ὁρισμένο του καιρὸ ἢ χωρὶς ἀνάγκη, ἢ γυναῖκα ὄχι γιὰ σκοπὸ παιδοποιΐας ἢ ὄχι τὴ νόμιμη σύζυγο. Κι ἀκόμα ὅταν ὀργιζόμαστε ἢ λυπούμαστε ἄδικα, π.χ. ἐναντίον ἐκείνου ποὺ μᾶς προξένησε ζημιά ἢ ἀτιμία.

   Οἱ δαίμονες, ὅπως ὅταν καιροφυλακτοῦν νὰ μᾶς βροῦν σὲ ἀμέλεια καὶ τότε ξαφνικὰ μᾶς ἐπιτίθενται μὲ πολλὴ σφοδρότητα καὶ κινοῦν ἐναντίον μας τὰ πιὸ πάνω πάθη καὶ τὰ ὅμοια.

   Καὶ ἡ κακὴ προαίρεση, ὅπως ὅταν, ἐνῶ γνωρίζουμε τὸ καλό, προτιμοῦμε τὸ κακό.

 

* «ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ τῶν ἱερῶν Νηπτικῶν», τόμος Β΄, Δεύτερη Ἑκατοντάδα τῶν κεφαλαίων περὶ Ἀγάπης, 32(λβ΄) καὶ 33(λγ΄).

 

1. Λουκ. 6, 31: «Καὶ καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως», δηλαδή: καὶ ὅπως θέλετε νὰ κάνουν καὶ νὰ συμπεριφέρονται ἀπέναντί σας οἱ ἄνθρωποι, ἔτσι καὶ σεῖς νὰ πράττετε καὶ νὰ συμπεριφέρεσθε πρὸς αὐτούς.