Νομίζει κανεὶς ὅτι γνωρίζει, ἐνῶ δὲν γνωρίζει τίποτε

Νομίζει κανεὶς ὅτι γνωρίζει, ἐνῶ δὲν γνωρίζει τίποτε

 

Ὁσίου Πέτρου τοῦ Δαμασκηνοῦ*

 

   Ἐκεῖνος ποὺ λέει ὅτι γνωρίζει ὀρθὰ μόνον ἐξ ἀκοῆς, ψεύδεται. Διότι ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου δὲν μπορεῖ χωρὶς χειραγωγὸ νὰ ἀνεβεῖ ποτὲ στὸν οὐρανό.

   Οὔτε πάλι, χωρὶς νὰ ἀνεβεῖ καὶ νὰ δεῖ, μπορεῖ νὰ πεῖ κάτι ἀπ’ ἐκεῖνο ποὺ δὲν εἶδε.

   Ἀλλ’ ἐὰν κάτι ἀκούει ἀπὸ τὴν Γραφή, ἐκεῖνο μόνο ὀφείλει νὰ λέει ἐξ ἀκοῆς μὲ εὐγνωμοσύνη καὶ νὰ ὁμολογεῖ τὸν Πατέρα τοῦ Λόγου, ὅπως εἶπε ὁ Μέγας Βασίλειος.

   Καὶ μὴ νομίζοντας πὼς ἔχει γνώση, παραμένει χειρότερος ἀπὸ ἐκεῖνον ποὺ δὲν ἔχει.

   Γιατὶ ὅταν νομίζει κανεὶς ὅτι εἶναι κάτι, δὲν μπορεῖ νὰ γίνει ὅ,τι νομίζει πὼς εἶναι, λέει ὁ ἅγιος Μάξιμος¹.

   Ὑπάρχει καὶ ἀξιέπαινη ἀγνωσία, ὅπως λέει ὁ Χρυσόστομος, ὅπως ὅταν συνειδητὰ γνωρίζει κανεὶς ὅτι ἀγνοεῖ.

   Καὶ ὑπάρχει καὶ ἀγνωσία πέρα ἀπὸ κάθε ἀγνωσία, ὅταν δὲν γνωρίζει κανεὶς ὅτι ἀγνοεῖ.

   Ὑπάρχει καὶ γνώση ψευδώνυμη, ὅταν νομίζει κανεὶς ὅτι γνωρίζει, ἐνῶ δὲν γνωρίζει τίποτε, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος².

 

 

* «ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ τῶν ἱερῶν Νηπτικῶν», τόμος Γ΄.

 

1. Τρίτη ἑκατοντάδα περὶ ἀγάπης, κεφ. 80 (Φιλοκαλία, τόμος Β΄).

2. Α΄ Κορ. η΄ 2: «Ἡ γνῶσις φυσιοῖ, ἡ δὲ ἀγάπη οἰκοδομεῖ. Εἰ δέ τις δοκεῖ εἰδέναι τι, οὐδέπω οὐδὲν ἔγνωκε καθὼς δεῖ γνῶναι.», δηλ.: Ἡ γνώση ὅμως δίχως τὴν ὀρθὴ πράξη ὁδηγεῖ σὲ κουφότητα καὶ ἀλαζονεία, ἐνῶ ἡ ἀγάπη οἰκοδομεῖ καὶ ὠφελεῖ τὸν πλησίον. Καὶ ἂν κάποιος νομίζει ὅτι γνωρίζει κάτι, αὐτὸς ἀκόμη δὲν ἔχει γνωρίσει τίποτε, ὅπως πρέπει νὰ τὸ γνωρίζει.