«Καὶ ἐν τῷ ναῷ αὐτοῦ πᾶς τις λέγει δόξαν»
Μεγάλου
Βασιλείου*
«Καὶ
ἐν τῷ ναῷ αὐτοῦ πᾶς τις λέγει δόξαν».
Ἂς ἀκούσουν τὰ λόγια τοῦ ψαλμοῦ καὶ ἂς ντραποῦν ἐκεῖνοι ποὺ ἀσχολοῦνται μὲ μακροὺς λόγους¹. Τί λέγει ὁ ψαλμός; Ἐκεῖνος ποὺ βρίσκεται στὸν ναὸ τοῦ Θεοῦ, δὲν κακολογεῖ, δὲν ματαιολογεῖ, δὲν βγάζει λόγια γεμάτα ἀπὸ αἰσχρὰ πράγματα, ἀλλὰ στὸν ναὸ αὐτοῦ ὁ καθένας λέγει δοξολογία. Παρίστανται οἱ ἅγιοι ἄγγελοι, οἱ ὁποῖοι καταγράφουν τὰ λόγια· εἶναι παρὼν ὁ Κύριος καὶ ἐξετάζει τὶς διαθέσεις τῶν εἰσερχομένων. Ἡ προσευχὴ ἑκάστου εἶναι φανερὴ στὸν Θεό· ποιός μὲ εἰλικρινῆ διάθεση, ποιός μὲ πόθο ζητεῖ νὰ γνωρίσει τὰ ἐπουράνια· ποιός μὲ πλαστὴ ἀφοσίωση προφέρει λόγια μόνο μὲ τὰ ἄκρα τῶν χειλιῶν του, ἡ δὲ καρδιά του βρίσκεται μακριὰ ἀπὸ τὸν Θεό. Καὶ ἂν προσεύχεται ζητεῖ ὑγεία σαρκὸς καὶ σωματικὸ πλοῦτο καὶ ἀνθρώπινη δόξα.
Καὶ ὅμως ὁ λόγος μᾶς διδάσκει, νὰ μὴ ζητοῦμε τίποτε ἀπὸ αὐτά, ἀλλὰ στὸν
ναὸ αὐτοῦ ὁ καθένας νὰ λέγει δοξολογία.
«Οἱ
οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ»². Ἔργο τῶν ἀγγέλων εἶναι νὰ δοξολογοῦν τὸν
Θεό. Ὅλη ἡ ἐπουράνια στρατιὰ ἕνα ἔργο ἔχει, αὐτό· νὰ δοξολογεῖ τὸν κτίστη. Ὅλη
ἡ κτίση, ἡ βουβὴ καὶ ἡ ὁμιλοῦσα, ἡ ὑπερκόσμια καὶ ἡ ἐπίγεια δοξάζει τὸν κτίστη.
Ἐλεεινοὶ δὲ ἄνθρωποι, ἐνῶ ἄφησαν τὶς οἰκίες τους κ’ ἔτρεξαν στὸ ναὸ γιὰ νὰ
ὠφελήσουν σὲ κάτι τοὺς ἑαυτούς τους, δὲν τεντώνουν τὰ αὐτιά τους στὰ λόγια τοῦ
Θεοῦ, δὲν συναισθάνονται τὴ φύση τους, δὲν λυποῦνται, διότι συνελήφθησαν ἀπὸ τὴν
ἁμαρτία· δὲν στενοχωροῦνται, ὅταν ἐνθυμοῦνται τὶς ἁμαρτίες τους· δὲν τρέμουν τὴν
κρίση· ἀλλὰ χαμογελοῦν, κάνουν χειραψίες μεταξύ τους, καὶ μετατρέπουν τὸν οἶκο
τῆς προσευχῆς σὲ τόπο μακρολογίας, κ’ ἔτσι γίνονται παραβάτες τοῦ ψαλμοῦ ποὺ
διαμαρτύρεται καὶ λέγει, ὅτι «ἐν τῷ ναῷ
τοῦ Θεοῦ πᾶς τις λέγει δόξαν».
Καὶ σύ, ὄχι μόνο δὲν δοξολογεῖς, ἀλλὰ
γίνεσαι ἐμπόδιο στὸν ἄλλον μὲ τὸ νὰ στρέφεις τὴν προσοχή του πρὸς τὸν ἑαυτό
σου, καὶ μὲ τὸν δικό σου θόρυβο καλύπτεις τὴ διδασκαλία τοῦ Πνεύματος. Πρόσεξε
μήπως, ὅταν ἀπέλθεις, ἀντὶ νὰ λάβεις τὸν μισθὸ γιὰ δοξολογία, καταδικασθεῖς μαζὶ μ᾿ ἐκείνους ποὺ
βλασφημοῦν τὸν Θεό· ψαλμὸ ἔχεις, προφητεία ἔχεις, εὐαγγελικὰ παραγγέλματα, τὰ
κηρύγματα τῶν ἀποστόλων. Ἂς ψάλλει ἡ γλῶσσα, καὶ ἂς ἐρευνᾶ ὁ νοῦς τὸ νόημα τῶν
ὅσων λέχθηκαν, ὥστε νὰ ψάλλεις καὶ μὲ τὸ πνεῦμα σου καὶ μὲ τὸ νοῦ σου³. Δὲν
ἔχει ἀνάγκη δοξολογίας ὁ Θεός, ἀλλὰ θέλει νὰ εἶσαι ἐσὺ ἄξιος γιὰ νὰ δοξασθεῖς.
Διότι «ὃ σπείρει ἄνθρωπος, τοῦτο καὶ
θερίσει»⁴.
Σπεῖρε δοξολογία γιὰ νὰ θερίσεις στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν στεφάνια καὶ τιμὲς καὶ
ἐπαίνους.
Τοῦτα ἐν παρεκβάσει ὄχι ἀνωφελῶς λέχθηκαν στὸ
«ἐν τῷ ναῷ αὐτοῦ πᾶς τις λέγει δόξαν»⁵, γιὰ ἐκείνους ποὺ
ἀκατάπαυστα φλυαροῦν καὶ εἰσέρχονται χωρὶς νὰ ὠφελοῦνται· καὶ μακάρι, μόνο νὰ μὴν
ὠφελοῦνταν καὶ ὄχι νὰ βλάπτονταν.
* Ὁμιλία εἰς τὸν ΚΗ΄ (28) Ψαλμό.
1. Μακροὺς καὶ διεξοδικοὺς λόγους
ἐννοεῖ αὐτὸ ποὺ λέγει ὁ Κύριος στὴν ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλία βαττολογία καὶ
πολυλογία (Ματθ. στ΄ 7).
2. Ψαλμ. ιη΄(18) 2.
3. Α΄ Κορ. ιδ΄ 15.
4. Γαλ. στ΄ 7.
5. Ψαλμ. κη΄(28) 9.