Ἡ Κυριακὴ τῆς Ἁγίας Πεντηκοστῆς

Ἡ Κυριακὴ τῆς Ἁγίας Πεντηκοστῆς

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ*

Πνοῇ βιαίᾳ γλωσσοπυρσεύτως νέμει,

Χριστὸς τὸ θεῖον Πνεῦμα τοῖς Ἀποστόλοις.

Ἐκκέχυται μεγάλῳ ἑνὶ ἤματι Πνεῦμ’ ἁλιεῦσι.

   Τὴν ὀγδόη Κυριακὴ ἀπὸ τὸ Πάσχα ἑορτάζουμε τὴν Ἁγία Πεντηκοστὴ καὶ τὴν ἐπιδημία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος· διότι, καθὼς οἱ Ἑβραῖοι ἀριθμῶντας ἑπτὰ Ἑβδομάδες ἑορτάζουν τὴν δική τους Πεντηκοστή, μὲ τὸ νὰ τιμοῦν πάντοτε τὸν ἑβδοματικὸ ἀριθμό, κι’ ἔλαβαν τὸν Νόμο μετὰ τὸ Πάσχα, ὅταν συμπληρώθηκαν πενῆντα ἡμέρες· ἔτσι κι’ ἐμεῖς, ἑορτάζουμε τὴν ἀπὸ τοῦ Πάσχα Πεντηκοστή, διότι ἀντὶ τοῦ Νόμου, ἐλάβαμε -τούτη τὴν Πεντηκοστὴ ἡμέρα- τὸ Πανάγιο Πνεῦμα, τὸ ὁποῖο νομοθετεῖ καὶ μᾶς ὁδηγεῖ εἰς πᾶσαν ἀλήθεια καὶ διατάζει ὅσα ἀρέσουν στὸν Θεό.

   Τρεῖς ἦσαν στοὺς Ἑβραίους οἱ μεγάλες ἑορτές, τὸ Πάσχα, ἡ Πεντηκοστή, καὶ ἡ Σκηνοπηγία· καὶ τὸ μὲν Πάσχα ἔκαναν σὲ ἀνάμνηση τῆς ἀπολυτρώσεώς τους ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ τῆς διαβάσεως τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης, δηλαδὴ ποὺ σχίσθηκε στὰ δύο ἡ θάλασσα καὶ διέβη ὅλος ὁ λαὸς στὸ πέραν διὰ ξηρᾶς· γιατὶ τὸ Πάσχα ἐξηγεῖται διάβαση. Καὶ φανέρωσε ἡ διάβαση ἐκείνη τὴν διάβαση τῆς ἀνθρώπινης φύσεως ἀπὸ τῆς σκοτεινῆς ἁμαρτίας ἢ τὴν ἐπάνοδο στὸ φῶς τῆς αἰωνίου ζωῆς. Τὴν Πεντηκοστὴ ἑόρταζαν σὲ ἀνάμνηση τῆς κακοπάθειας στὴν ἔρημο καὶ διότι, ὅπως εἴπαμε, ἔλαβαν τὸν νόμο· ὕστερα ἀπὸ αὐτὴ τὴν κακοπάθεια καὶ θλίψη ἔφθασαν καὶ στὴν γῆ τῆς ἐπαγγελίας, κι’ ἐμεῖς ὁμοίως διὰ πολλῶν θλίψεων φτάνουμε στὴν οὐράνια μακαριότητα, κατὰ τὴν ἀψευδῆ ἐπαγγελία τοῦ Ἀρχηγοῦ καὶ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Περὶ τῆς Σκηνοπηγίας ἀρκετὰ εἶναι ἐκεῖνα ποὺ εἴπαμε στὴν Μεσοπεντηκοστή, καὶ περιττὸ εἶναι νὰ λέγουμε καὶ ἐδῶ τὰ ἴδια, καὶ μάλιστα ἀφοῦ δὲν εἶναι καμμία ἀνάγκη.

   Τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο λοιπόν, αὐτὴ τὴν ἡμέρᾳ τῆς Ἁγίας Πεντηκοστῆς ἐπεδήμησε στοὺς Μαθητές· κι’ ἐπειδὴ οἱ Θεῖοι Πατέρες βρῆκαν εὔλογο νὰ διατάξουν κατὰ τὴν αὐριανὴ ἡμέρα, ἤτοι τὴν Δευτέρα, ἰδιαίτερη, τουτέστι χωριστὰ ἑορτὴ αὐτοῦ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, αὔριο θὰ ποῦμε κι’ ἐμεῖς ὅσα ἀνήκουν σὲ αὐτὴ τὴν ἐπιδημία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ταῖς τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων σου πρεσβείαις, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

* «Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν» τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, τόμ. 5ος, σελ. 425, 426. (Μικρὴ φραστικὴ διασκευή, ὑπὸ ἱερομ. Ν. ἁγιορείτου).

 

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. δ΄.

 

Εὐλογητὸς εἶ Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ πανσόφους τοὺς ἁλιεῖς ἀναδείξας, καταπέμψας αὐτοῖς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, καὶ δι’ αὐτῶν τὴν οἰκουμένην σαγηνεύσας, Φιλάνθρωπε δόξα σοι.

 

Κοντάκιον. Ἦχος ὁ αὐτός.

 

Ὅτε καταβὰς τὰς γλώσσας συνέχεε, διεμέριζεν ἔθνη ὁ Ὕψιστος· ὅτε τοῦ πυρὸς τὰς γλώσσας διένειμεν εἰς ἑνότητα πάντας ἐκάλεσε· καὶ συμφώνως δοξάζομεν τὸ Πανάγιον Πνεῦμα.

 

Μεγαλυνάριον.

 

Ἐν πυρίναις γλώσσαις τοῖς Μαθηταῖς, ἐν τῷ ὑπερώῳ, ὡς ὑπέσχου ἐκ τοῦ Πατρός, ἔπεμψας Σωτήρ μου, τὸ συμφυές σου Πνεῦμα, καὶ τούτους τῆς σῆς δόξης, ρήτορας ἔδειξας.