Ἡ Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Πάντων

Ἡ Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Πάντων

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ*

Τοῦ Κυρίου μου πάντας ὑμνῶ τοὺς φίλους,

Εἴ τις δὲ μέλλων, εἰς τοὺς πάντας εἰσίτω.

   Τούτη τὴν Κυριακή, ποὺ ἀκολουθεῖ ἀμέσως μετὰ τὴν Ἁγία Πεντηκοστή, θέσπισαν οἱ θεῖοι Πατέρες νὰ ἐπιτελοῦμε τὴν πανσέβαστη μνήμη ὅλων τῶν Ἁγίων, ποὺ στάθηκαν σὲ ὅλο τὸν κόσμο. Καὶ κατ’ ἀρχὰς μὲν οἱ ἀρχαιότατοι Πατέρες ἔκαναν τὴν ἑορτὴ μόνο τῶν Μαρτύρων τῶν ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ μαρτυρησάντων, καθὼς μαρτυρεῖ καὶ ὁ ἐγκωμιαστικὸς λόγος τοῦ θείου Χρυσοστόμου, στὸν ὁποῖο μόνο τοὺς Μάρτυρες ὅλου τοῦ κόσμου ἀπὸ κοινοῦ ἐπαινεῖ. Οἱ μεταγενέστεροι, ἔκαμαν τὴν ἑορτὴ αὐτὴ κοινοτάτη καὶ τὴν ὀνόμασαν Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Πάντων, συμπεριλαμβάνοντες σ’ αὐτὴν καὶ Πατριάρχες καὶ Προφῆτες καὶ Ἀποστόλους καὶ Μάρτυρες καὶ Ἱεράρχες καὶ Ἀσκητές, καὶ ὅλους μαζὶ τοὺς Δικαίους, κατὰ πᾶσαν ἡλικία καὶ γένος.

   Κι ἔχει τοῦτο τὸ νόημα ἡ ἑορτὴ αὐτή: Ὅτι ἐπειδὴ ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς πρὸ τοῦ πάθους εἶπε· ὅτι ἐὰν ἐγὼ ὑψωθῶ, πάντας ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτόν, τὸ ὁποῖο ἦταν καὶ ὅλος ὁ σκοπὸς καὶ τὸ τέλος, ποὺ κατέβηκε στὴν γῆ, καὶ σαρκώθηκε κι’ ἔγινε τέλειος ἄνθρωπος μείνας ὁ ἴδιος τέλειος Θεός, γιὰ νὰ σώσει δηλαδὴ τὴν ἀνθρώπινη φύση καὶ νὰ τὴν ἀνεβάσει στὴν οὐράνια μακαριότητα. Τὴν προσληφθεῖσα φύση λοιπὸν στὴν θεία Του ὑπόσταση τὴν ἀνέβασε στοὺς οὐρανοὺς μὲ τὴν θεία Του Ἀνάληψη καὶ τὴν ἔκαμε συγκάθεδρο τῷ Θεῷ καὶ Πατρί. Ἀλλὰ μὲ τοῦτο δὲν ἐκπληρώθηκε ἡ ὑπόσχεση ποὺ εἶπε· ὅτι ἑλκύσω πάντας πρὸς ἐμαυτόν. Ἔπεμψε λοιπὸν στοὺς Ἁγίους του Ἀποστόλους τὸ Πανάγιο Πνεῦμα, γιὰ νὰ κηρύξουν μὲ τὴν δύναμή Του σ’ ὅλα τὰ ἔθνη τὴν μία Θεότητα, καὶ νὰ συνάξουν τοὺς ἐκλεκτοὺς στὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν· τὸ ὁποῖο κι’ ἔκαμαν οἱ καλοὶ καὶ πιστοὶ ὑπηρέτες μὲ ὅλη τὴν προθυμία καὶ μὲ ὅλη τους τὴν ψυχὴ καὶ τὴν καρδιά, καὶ μέχρις αἵματος· κι’ ἐπληρώθη ὁ ἄνω κόσμος, ἀπ’ ὅπου τὸ ἀποστατικὸ τάγμα ἐξέπεσε· καὶ τοῦτο λοιπὸν εἶναι ποὺ σήμερα ἑορτάζουμε, ἤτοι τὸν καρπὸ τοῦ ἀποστολικοῦ κηρύγματος.

   Λέγουν δὲ καὶ ἄλλη αἰτία τῆς κοινοτάτης αὐτῆς ἑορτῆς. Ὅτι πολλοὶ μὲν καὶ πάμπολλοι, καὶ παρὰ λίγο ἄπειροι, σὲ διάφορους τόπους καὶ κλίματα ἁγίασαν, τοὺς ὁποίους καὶ διὰ τὸ πλῆθος καὶ διὰ τὸ νὰ εἶναι ἀνώνυμοι, δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ τοὺς τιμήσουμε κατὰ μέρος ἕνα ἕκαστον. Γιὰ νἄχουμε λοιπόν, καὶ τὴν παρ’ ἐκείνων βοήθεια καὶ ἀντίληψη, διόρισε ἡ Ἁγία Ἐκκλησία νὰ ἐπιτελοῦμε μία ἀπὸ κοινοῦ τῶν ἁπάντων ἑορτή, καὶ ἐν ταυτῷ νὰ γίνεται ἡ ἑορτὴ αὐτὴ καὶ γιὰ ἐκείνους ποὺ μετὰ ταῦτα ἢ μαρτυρήσουν ἢ ἁπλῶς ἁγιάσουν. Λέγουν ἐπίσης, ὅτι καὶ Λέων ὁ εὐσεβέστατος βασιλεὺς ὁ Σοφὸς ἐπωνομαζόμενος θέλησε νὰ τιμήσει ὡς ἁγία τὴν πρώτη του γυναίκα τὴν Θεοφανὼ καὶ δὲν ἐπένευσε (συναίνεσε) στὴν βουλή του ἡ Ἐκκλησία· γι’ αὐτὸ ἔκτισε ναὸ περικαλλέστατο τῶν Ἁγίων Πάντων καὶ εἶπε: ἂν εἶναι καὶ ἡ Θεοφανὼ Ἁγία, ἂς μπεῖ εἰς τοὺς πάντας.

   Εἶναι δὲ τὸ περισσότερο καὶ τὸ κυριώτερο αἴτιο τούτης τῆς ἑορτῆς, καθὼς καὶ κάθε μερικοῦ Ἁγίου, ἡ παρακίνηση ὅλων ἡμῶν τῶν ζώντων πρὸς τὴν μίμηση τῶν ἑορταζομένων, νὰ σπουδάζουμε (φροντίζουμε) δηλαδὴ κ’ ἐμεῖς νὰ κατορθώσουμε τὴν ἀξιέπαινη ζωὴ ἐκείνων τῶν μακαρίων καὶ ἀοιδίμων δούλων τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ μας.

Ταῖς τῆς ἀχράντου σου Μητρὸς πρεσβείαις, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ πάντων τῶν ἀπ’ αἰῶνος Ἁγίων σου, ἐλέησον καὶ σῶσον ἡμᾶς, ὡς μόνος ἀγαθὸς καὶ φιλάνθρωπος. Ἀμήν.

* «Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν» τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, τόμ. 5ος, σελ. 431-434. (Μικρὴ φραστικὴ διασκευή, ὑπὸ ἱερομ. Ν. ἁγιορείτου).

 

Ἀπολυτίκιον Ἀναστάσιμον. Ἦχος πλ. δ΄.

 

Ἐξ ὕψους κατῆλθες ὁ εὔσπλαγχνος, ταφὴν κατεδέξω τριήμερον, ἵνα ἡμᾶς ἐλευθερώσῃς τῶν παθῶν. Ἡ ζωὴ καὶ ἡ ἀνάστασις ἡμῶν, Κύριε δόξα σοι.

 

Τῶν Ἁγίων. Ἦχος δ΄.

 

Τῶν ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ Μαρτύρων σου, ὡς πορφύραν καὶ βύσσον τὰ αἵματα, ἡ Ἐκκλησία σου στολισαμένη, δι’ αὐτῶν βοᾷ σοι, Χριστὲ ὁ Θεός· Τῷ λαῷ σου τοὺς οἰκτιρμοὺς κατάπεμψον, εἰρήνην τῇ πολιτείᾳ σου δώρησαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος.

 

Ἕτερον τῶν Ἁγίων. Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης…

 

Τῶν Ἁγίων Ἁπάντων τὰ μυρία συστήματα, σὺν τοῖς Ἀποστόλοις Προφήτας, Ἱεράρχας καὶ Μάρτυρας, Ὁσίων καὶ Δικαίων τοὺς χορούς, καὶ ἄθροισμα Ἁγίων Γυναικῶν, καὶ σὺν πᾶσιν ἀνωνύμοις τε καὶ γνωστοῖς, ὑμνήσωμεν κραυγάζοντες· δόξα τῷ ἐνισχύσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ τὴν Ἐκκλησίαν δι’ ὑμῶν πυρσεύοντι.

 

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ΄. Αὐτόμελον.

 

Ὡς ἀπαρχὰς τῆς φύσεως, τῶ φυτουργῶ τῆς κτίσεως, ἡ οἰκουμένη προσφέρει σοι Κύριε, τοὺς θεοφόρους Μάρτυρας. Ταῖς αὐτῶν ἱκεσίαις, ἐν εἰρήνῃ βαθείᾳ τὴν Ἐκκλησίαν σου, διὰ τῆς Θεοτόκου, συντήρησον Πολυέλεε.

 

Κοντάκιον ἕτερον. Ἦχος ὁ αὐτός. Τῇ ὑπερμάχῳ…

 

Τοὺς ἀπ’ αἰῶνος τῷ Θεῷ εὐαρεστήσαντας. Ἐν εὐσεβείᾳ καὶ ἁγίοις κατορθώμασι. Σὺν Δικαίοις Πατριάρχας καὶ τοὺς Προφήτας. Ἀποστόλους Ἱεράρχας καὶ τοὺς Μάρτυρας. Καὶ Ὁσίων τοὺς χοροὺς ὕμνοις τιμήσωμεν. Τούτοις λέγοντες, Πάντες Ἅγιοι χαίρετε.

 

Μεγαλυνάριον.

 

Χαίροις Ἀποστόλων δῆμος σεπτός, Προφῆται Κυρίου, καὶ Μαρτύρων στερροὶ χοροί, θεῖοι Ἱεράρχαι, καὶ Ὅσιοι Πατέρες, καὶ Δίκαιοι καὶ πάντες, χαίρετε Ἅγιοι.