Ἡ Κυριακὴ τῶν Μυροφόρων

Ἡ Κυριακὴ τῶν Μυροφόρων

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ*

Χριστῷ φέρουσιν αἱ Μαθήτριαι μύρα.

Ἐγὼ δὲ ταύταις ὕμνον, ὡς μύρον φέρω.

   Τὴν Τρίτη Κυριακὴ ἀπὸ τοῦ Πάσχα ἐπιτελοῦμε τὴν ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Μυροφόρων γυναικῶν καὶ Ἰωσὴφ τοῦ ἐξ Ἀριμαθαίας, ὁ ὁποῖος ἦταν Μαθητής, ἂν καὶ κρυμμένος, ἕνας ἀπὸ τοὺς Ἑβδομήκοντα. Καὶ μαζὶ μὲ αὐτοὺς κάνουμε μνεία καὶ Νικοδήμου τοῦ νυκτερινοῦ Μαθητοῦ, ποὺ ἦταν ἐκ τῶν ἀρχόντων καὶ προσῆλθε στὸν Χριστὸ ἐν καιρῷ νυκτός, γιὰ νὰ μὴ τὸν κάμουν ἀποσυνάγωγο. Οἱ μὲν γυναῖκες αὐτὲς εἶναι πρῶτες καὶ ἀψευδεῖς μάρτυρες τῆς Ἀναστάσεως. Ἰωσὴφ καὶ Νικόδημος εἶναι ὑπηρέτες καὶ μάρτυρες τῆς ταφῆς· διότι τὰ δύο αὐτά, ἡ Ταφὴ καὶ ἡ Ἀνάσταση, εἶναι τὰ κυριώτατα καὶ συνεκτικώτατα τοῦ δόγματός μας καὶ στοχασθῆτε, ὁ μὲν Νικόδημος εὐθὺς ἔγινε ἀποσυνάγωγος, ἐπειδὴ δὲν θέλησε νὰ συμφωνεῖ μὲ τοὺς ἄλλους Ἰουδαίους τὸν δὲ Ἰωσήφ, ἐπειδὴ πῆγε στὸν Πιλᾶτο καὶ ζήτησε τὸ Σῶμα τοῦ Ἰησοῦ καὶ τὸ ἑνταφίασε· ἀφοῦ τὸ ἐνταφίασε τὸν ἔρριψαν οἱ φονικώτατοι μέσα σὲ βαθὺ λάκκο, καὶ ἐκ θείας δυνάμεως, διὰ χειρὸς θείου ἀγγέλου, ἁρπάζεται ἀπὸ ἐκεῖ καὶ ἀποσώζεται στὴν Ἀριμαθαία, τὴν ἰδιαίτερη πατρίδα του. Καὶ ὁ Χριστὸς ἀναστὰς ἔρχεται σ’ αὐτὸν ἐνῶ ἔφερε ἀκόμα τὰ δεσμά, καὶ πιστώνει αὐτὸν ἀκόμα περισσότερο τὸ μυστήριο τῆς Ἀναστάσεως· καὶ πάσχοντας πολλὰ ἀπ’ τοὺς Ἰουδαίους γιὰ νὰ μὴ κηρύττει τὴν Ἀνάσταση τοῦ Σωτῆρος, αὐτὸς δὲν ὑπέφερε νὰ σιωπᾶ τὸ μυστήριο καὶ μὲ παρρησία διηγεῖτο πρὸς ὅλους τὰ γενόμενα.

   Καὶ λέγεται περὶ τοῦ Νικοδήμου ὅτι λεπτομερῶς μὲ δικό του σύγγραμμα διεσάφησε τὰ σχετικὰ μὲ τὸ Πάθος καὶ τὴν Ἀνάσταση, ἀφοῦ ἦταν ἕνας ἐκ τῆς συναγωγῆς καὶ ἤξερε ἀκριβέστερα καὶ τὶς βουλὲς καὶ τοὺς λόγους τῶν Ἰουδαίων, καὶ ἁπλῶς νὰ ποῦμε γνώριζε τὰ πάντα. Καὶ γιὰ τούτη τὴν αἰτία, ὅπως εἴπαμε, τάχθηκαν μαζὶ μὲ τὶς Μυροφόρες γυναῖκες ποὺ εἶδαν τὴν Ἀνάσταση, ὡς ἀψευδεῖς δηλαδὴ μάρτυρες τῆς τοῦ Κυρίου Ταφῆς. Οἱ γυναῖκες λοιπὸν αὐτὲς πρῶτες τὴν Ἀνάσταση, ὅπως εἴπαμε, εἶδαν καὶ αὐτὲς ἔφεραν καὶ στοὺς Μαθητὲς τὰ χαροποιὰ τοῦτα μηνύματα· διότι ἔτσι κ’ ἔπρεπε τὸ πρῶτο γένος, ποὺ ἁμάρτησε καὶ τὴν ἀρὰ (κατάρα) κληρονόμησε, αὐτὸ πρῶτο καὶ τὴν Ἀνάσταση νὰ δεῖ καὶ τὴν χαρὰ ν’ ἀκούσει τὸ πρῶτον, ποὺ ἄκουσε· ἐν λύπαις τέξῃ τέκνα.

   Μυροφόροι δὲ ὀνομάσθηκαν, ἐπειδὴ καὶ ό Ἰωσὴφ καὶ ὁ Νικόδημος ἔχοντας βιασύνη, νὰ μὴ τοὺς φθάσει ἡ νύκτα τοῦ Σαββάτου, μόνο μὲ ἀλόη καὶ σμύρνα ἄλειψαν τὸ Σῶμα, καὶ τυλίξαντες αὐτὸ μὲ τὴν σινδόνα τὸ ἐνταφίασαν. Γιὰ τοῦτο αὐτὲς οἱ γυναῖκες, ἐπειδὴ πολλὴ ἀγάπη εἶχαν σ’ αὐτὸν τὸν Θεῖον Διδάσκαλο, γιὰ τοῦτο λέγω τὴν Παρασκευὴ ἀγόρασαν μύρα πολύτιμα, καὶ τὸ μὲν Σάββατο ἡσύχασαν διὰ τὴν ἐντολή, ἔπειτα πήγανε νύκτα ν’ ἀλείψουν τὸ Σῶμα αὐτοῦ. Καὶ πῆγαν σὲ καιρὸ ὄρθρου, πρῶτον μὲν γιὰ τὸν φόβο τῶν Ἰουδαίων, καὶ δεύτερον δέ, διότι σὲ τέτοια ὥρα συγχωροῦσε (ἐπέτρεπε) πλέον καὶ ὁ νόμος, νὰ πιάνουν καὶ νὰ ἐργάζονται. Ἐκεῖ δὲ ὅταν ἔφθασαν, εἶδαν διάφορες ὀπτασίες· τοὺς ἀστράπτοντας δύο ἀγγέλους ἔνδοθεν τοῦ μνημείου, καὶ ποὺ κάθονταν ἐπάνω στὸν λίθο· ὕστερα εἶδαν καὶ τὸν Χριστὸ καὶ τὸν προσκύνησαν. Ἡ δὲ Μαγδαληνὴ καὶ ἐκ δευτέρου ἀξιώθηκε νὰ δεῖ τὸν Χριστό, τὸν ὁποῖο καὶ ὡς κηπουρὸ τὸν ρωτοῦσε. Πολλὲς ἦσαν οἱ Μυροφόροι, πλὴν ὅμως οἱ Εὐαγγελιστὲς μόνες τὶς ἐπίσημες ἀναφέρουν. Καὶ ἦσαν οἱ ἑξῆς: πρώτη, μετὰ τὴν Θεοτόκο, ἡ Μαγδαληνὴ Μαρία, ἀπὸ τὴν ὁποία ὁ Χριστὸς ἔβγαλε ἑπτὰ δαιμόνια, ἡ ὁποία καὶ μετὰ τὴν Ἀνάληψη τοῦ Χριστοῦ ἀπελθοῦσα στὴν Ρώμη, ὡς λέγεται, ἐνήργησε στὸν Καίσαρα Τιβέριο νὰ θανατώσει τὸν Πιλᾶτο καὶ τοὺς Ἀρχιερεῖς μὲ κακὸ θάνατο. Ἔπειτα τελεύτησε στὴν Ἔφεσο καὶ ἐτάφη ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Ἰωάννη τὸν Θεολόγο· καὶ μετὰ ταῦτα, στοὺς κατοπινοὺς χρόνους, ὁ σοφώτατος Λέων ὁ βασιλεὺς ἔφερε μὲ μεγάλη τιμὴ στὴν Κωνσταντινούπολη τὸ ἅγιό της λείψανο. Δεύτερη Μυροφόρος ἦταν ἡ Σαλώμη, θυγατέρα τοῦ Ἰωσὴφ τοῦ Μνήστορος· διότι τέσσερις μὲν γυιοὺς γέννησε ὁ Ἰωσήφ, Ἰάκωβο τὸν λεγόμενο Μικρὸ καὶ Ἰωσῆ καὶ Σίμωνα καὶ Ἰούδα· (θυγατέρες δέ, τρεῖς· τὴν Ἐσθήρ, τὴν Θάμαρ καὶ Σαλώμη τὴν τοῦ Ζεβεδαίου. Ὥστε ὅταν ἀκούσεις στὸ Εὐαγγέλιο Μαρία Ἰακώβου καὶ Ἰωσῆ μητέρα, τὴν Θεοτόκο νόμιζε εἶναι· διότι ὡς μητέρα τῶν παιδιῶν τοῦ Ἰωσὴφ λογιζόταν ἡ Θεοτόκος, ὅπως συμβαίνει γιὰ τὸν ἴδιο λόγο νὰ εἶναι ἀνεψιὸς τοῦ Χριστοῦ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, ὡς ἀδελφόπαις. Τρίτη δὲ Μυροφόρος ἦταν Ἰωάννα, ἡ γυναῖκα τοῦ Χουζᾶ, ὁ ὁποῖος ἦταν ἐπίτροπος καὶ οἰκονόμος τῆς οἰκίας τοῦ βασιλέως Ἡρώδου. Τέταρτη καὶ πέμπτη Μαρία καὶ Μάρθα οἱ ἀδελφὲς τοῦ Λαζάρου. Ἕκτη δὲ Μαρία ἡ τοῦ Κλωπᾶ, τὸν ὁποῖο καὶ Κλεόπα κάποιοι λέγουν. Ἕβδομη ἡ Σωσσάνα, καὶ ἄλλες πάμπολλες ἦσαν, καθὼς ὁ θεῖος Λουκᾶς ἱστορεῖ, οἱ ὁποῖες λέγει ὑπηρετοῦσαν τὸν Χριστὸ καὶ τοὺς Μαθητὲς αὐτοῦ ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντά τους. Ἐπειδὴ λοιπὸν αὐτὲς πρῶτες εἶδαν ἀναστάντα τὸν Χριστὸ καὶ αὐτὲς πρῶτες ἐκήρυξαν στοὺς Μαθητὲς τὴν Ἀνάστασή Του καὶ ἡ ἑορτὴ τούτων ἔπρεπε νὰ προηγεῖται τῆς ἑορτῆς τοῦ Θωμᾶ· ἀλλ’ ἐπειδὴ ρητῶς ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης λέγει ὅτι μεθ’ ἡμέρας ὀκτὼ συνέβησαν τὰ σχετικὰ μὲ τὸν Θωμᾶ, διὰ τοῦτο προηγήθηκε ἐκείνη, καὶ τούτη ὁρίσθηκε τρίτη μετὰ τὸ Πάσχα.

Ταῖς τῶν Ἁγίων Μυροφόρων πρεσβείαις, ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς. Ἀμήν.

* «Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν» τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, τόμ. 5ος, σελ. 392-395. (Μικρὴ φραστικὴ διασκευὴ καὶ ἔντονα στοιχεῖα, ὑπὸ ἱερομ. Ν. ἁγιορείτου).

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος β΄.

 

Ὅτε κατῆλθες πρὸς τὸν θάνατον, ἡ ζωὴ ἡ ἀθάνατος, τότε τὸν ᾍδην ἐνέκρωσας, τῇ ἀστραπῇ τῆς Θεότητος· ὅτε δὲ καὶ τοὺς τεθνεῶτας ἐκ τῶν καταχθονίων ἀνέστησας, πᾶσαι αἱ δυνάμεις τῶν ἐπουρανίων ἐκραύγαζον Ζωοδότα Χριστέ, ὁ Θεὸς ἡμῶν δόξα σοι.

 

Δόξα…

 

Ὁ εὐσχήμων Ἰωσήφ, ἀπὸ τοῦ ξύλου καθελών, τὸ ἄχραντόν σου σῶμα, σινδόνι καθαρᾷ εἰλήσας καὶ ἀρώμασιν, ἐν μνήματι καινῷ, κηδεύσας ἀπέθετο· ἀλλὰ τριήμερος ἀνέστης Κύριε, παρέχων τῷ κόσμῳ τὸ μέγα ἔλεος.

 

Καὶ νῦν…

 

Ταῖς Μυροφόροις Γυναιξί, παρὰ τὸ μνῆμα ἐπιστάς, ὁ Ἄγγελος ἐβόα· Τὰ μύρα τοῖς θνητοῖς ὑπάρχει ἁρμόδια, Χριστὸς δὲ διαφθορᾶς ἐδείχθη ἀλλότριος· ἀλλὰ κραυγάσατε· Ἀνέστη ὁ Κύριος, παρέχων τῷ κόσμῳ τὸ μέγα ἔλεος.

 

Κοντάκιον. Ἦχος ὁ αὐτός. Αὐτόμελον.

 

Τὸ Χαῖρε ταῖς Μυροφόροις φθεγξάμενος, τὸν θρῆνον τῆς Προμήτορος Εὔας κατέπαυσας, τῇ Ἀναστάσει σου Χριστὲ ὁ Θεὸς τοῖς Ἀποστόλοις δὲ τοῖς σοῖς, κηρύττειν ἐπέταξας· Ὁ Σωτὴρ ἐξανέστη τοῦ μνήματος.

 

Μεγαλυνάριον.

 

Χαίροις Μυροφόρων θεῖος χορός, Ἰωσὴφ εὐσχήμων, καὶ Νικόδημος ὁ σεπτός, οἱ μύροις τὸ σῶμα ἀλείψαντος Κυρίου, καὶ τούτου τὴν ἁγίαν ἰδόντες ἔγερσιν.