Πολὺ ὠφελοῦν οἱ προσευχές τῶν ἄλλων, ἀλλὰ ὅταν καὶ ἐμεῖς…
Ἁγίου
Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου*
Εἶναι καλὸ νὰ ἀπολαμβάνουμε τὴν προσευχὴ τῶν Χριστιανῶν, ἀλλὰ ὅταν καὶ ἐμεῖς εἴμασθε ἐνεργητικοί. Καὶ τί μοῦ χρειάζεται, λέγει, ἡ προσευχὴ τοῦ ἄλλου, ὅταν εἶμαι ἐνεργητικός; Καὶ βέβαια, νὰ μὴ καταστήσεις τὸν ἑαυτό σου σὲ ἀνάγκη, γιατὶ οὔτε ἐγὼ τὸ θέλω, ἀλλὰ πάντοτε εἴμασθε σὲ ἀνάγκη, ἐὰν σκεπτώμασθε ὀρθά. Ὁ Παῦλος δὲν εἶπε, «τί μοῦ χρειάζεται ἡ προσευχή;» (ἂν καὶ βέβαια οἱ προσευχόμενοι δὲν ἦταν ἰσάξιοι αὐτοῦ, ἢ καλύτερα οὔτε ἴσοι). Καὶ σὺ λέγεις, τί μοῦ χρειάζεται ἡ προσευχή τους; Ὁ Πέτρος δὲν εἶπε, τί μοῦ χρειάζεται ἡ προσευχή τους; Διότι, λέγει, «Προσευχὴ γινόταν μακριὰ ἀπὸ τὴν ἐκκλησία πρὸς τὸν Θεὸ γιὰ τὴν διάσωση αὐτοῦ», καὶ σὺ λέγεις, τί μοῦ χρειάζεται ἡ προσευχή τους; Γι᾿ αὐτὸ σοῦ χρειάζεται, ἐπειδὴ νομίζεις ὅτι δὲν ἔχει καμμία ἀνάγκη. Καὶ ἂν ἀκόμη γίνεις ὅπως ὁ Παῦλος, ἔχεις ἀνάγκη ἀπὸ τὴν προσευχὴ τῶν ἄλλων. Μὴν ὑψώνεσαι, γιὰ νὰ μὴ ταπεινωθεῖς. Ἀλλὰ ὅπως εἶπα, ἂν εἴμασθε καὶ ἐμεῖς ἐνεργητικοί, ὠφελοῦν καὶ οἱ προσευχὲς ποὺ γίνονται γιὰ μᾶς.
Ἂν, ὅμως, μένουμε ἀδρανεῖς, κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ μᾶς ὠφελήσει. Τί
ὠφέλησε ὁ Ἱερεμίας τοὺς Ἰουδαίους; Δὲν προσῆλθε τρεῖς φορὲς στὸν Θεό, καὶ τὴν
τρίτη ἄκουσε, «Μὴ προσεύχεσαι, οὔτε νὰ
ζητᾶς γιὰ τὸν λαὸ αὐτόν, γιατὶ δὲν θὰ σὲ ἀκούσω»; Τί ὠφέλησε ὁ Σαμουὴλ τὸν
Σαούλ; Δὲν στενοχωριόταν γι᾿ αὐτὸν μέχρι τὴν τελευταία ἡμέρα, δὲν προσευχόταν
ἁπλῶς μόνο; Τί ὠφέλησε τοὺς Ἰσραηλίτες; Δὲν καταστράφηκαν ὅλοι;
Τίποτε, λοιπόν, δὲν ὠφελοῦν οἱ προσευχές; Ὠφελοῦν καὶ μάλιστα πολύ, ἀλλὰ ὅταν καὶ
ἐμεῖς κάνουμε κάτι. Γιατὶ οἱ προσευχὲς συμπράττουν καὶ βοηθοῦν· συμπράττει,
ὅμως, κανεὶς μὲ αὐτὸν ποὺ ἐνεργεῖ καὶ βοηθᾶ αὐτὸν ποὺ καὶ ὁ ἴδιος ἐργάζεται· ἂν
ὅμως, μένεις ἀργός, δὲν θὰ ὠφεληθεῖς σὲ τίποτε σπουδαῖο. Γιατὶ ἐὰν εἶχαν τὴν
δύναμη οἱ προσευχὲς νὰ μᾶς ὁδηγήσουν στὴν βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ἐνῶ δὲν
ἐργαζόμασθε ἐμεῖς, γιατὶ δὲν γίνονται ὅλοι οἱ ἐθνικοὶ Χριστιανοί; Δὲν
προσευχόμασθε γιὰ ὅλο τὸν κόσμο; Δὲν ἔκαμε ὁ Παῦλος αὐτό; Δὲν ἔχουμε τὴν
ἀπαίτηση νὰ ἐπανέλθουν ὅλοι στὸν Θεό; Γιατὶ οἱ κακοὶ δὲν γίνονται ἀγαθοί, ἐὰν δὲν
προσφέρουν τίποτε ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους; Πολύ, λοιπόν, ὠφελοῦν οἱ προσευχές, ὅταν καὶ ἐμεῖς προσφέρουμε αὐτὸ ποὺ ἐξαρτᾶται ἀπὸ
ἐμᾶς.
Καὶ τί μοῦ χρειάζεται, λέγει, ἡ προσευχὴ τοῦ
ἄλλου, ὅταν ἐγὼ εἶμαι εὐάρεστος στὸν Θεό; Ποτὲ νὰ μὴ τὸ πεῖς αὐτό, ἄνθρωπε. Ὑπάρχει ἀνάγκη, καὶ μάλιστα ἀνάγκη ἀπὸ πολλὴ
προσευχή. Γιατὶ ἄκουε τὸν Θεὸ ποὺ λέει γιὰ τοὺς φίλους τοῦ Ἰώβ· «Καὶ θὰ προσευχηθεῖ», λέγει, «γιὰ σᾶς, καὶ θὰ συγχωρηθεῖ ἡ ἁμαρτία σας»,
ἐπειδὴ ἔκαμαν ἁμαρτία, ὄχι ὅμως μεγάλη. Ὅμως, αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ δίκαιος, ὁ ὁποῖος
ἔσωσε τότε τοὺς φίλους του διὰ τῆς προσευχῆς, κατὰ τὴν κρίση τοῦ ἰουδαϊκοῦ
λαοῦ, δὲν μποροῦσε νὰ σώσει τοὺς Ἰουδαίους ἀπὸ τὴν καταστροφή.
Γνωρίζοντας, λοιπόν, αὐτά, οὔτε νὰ
περιφρονοῦμε τὶς προσευχὲς τῶν ἄλλων, οὔτε νὰ ἀποδίδουμε σὲ αὐτὲς τὰ πάντα·
πρῶτα, γιὰ νὰ μὴν ἀδιαφοροῦμε καὶ ἐξαπατώμασθε χωρὶς λόγο, καὶ ὕστερα, γιὰ νὰ μὴν
ἐκπέσουμε ἀπὸ τὴν μεγάλη ὠφέλεια. Ἀντίθετα, ἂς παρακαλοῦμε νὰ προσεύχονται γιὰ
μᾶς καὶ νὰ μᾶς προσφέρουν βοήθεια καὶ ἐμεῖς ἂς ἐπιδιώκουμε τὴν ἀρετή, γιὰ νὰ
μπορέσουμε νὰ ἐπιτύχουμε τὰ ἀγαθὰ ποὺ ἔχει ὑποσχεθεῖ ὁ Θεὸς γιὰ ἐκείνους ποὺ τὸν
ἀγαποῦν.
* Πρὸς Θεσσαλονικεῖς ὁμιλία
Α΄, ΕΠΕ τ. 22.