Ἀλαζονεία - Χαρά

Ἀλαζονεία - Χαρά

 

Τοῦ μακαριστοῦ

Ἀρχιμ. Ἰωὴλ Γιαννακοπούλου*

 

   Ὁ Σατανᾶς δίδει κάτι στὸν Χριστὸ καὶ πρὸς ἀμοιβὴ κάτι ζητεῖ ἀπὸ Αὐτόν. Τόσο ἡ δωρεά του ὅσο καὶ ἡ ἀμοιβή, τὴν ὁποία ζητεῖ, εἶναι τρομερὰ πράγματα. Βασιλεία δίδει στὸν Χριστὸ καὶ βασιλεία ζητεῖ νὰ ἀφαιρέσει ἀπὸ Αὐτόν. Ἐπειδὴ ἡ βασιλεία ἔχει ἀλαζονεία καὶ χαρά, ἂς δοῦμε καὶ τὰ δύο, διότι ὅπως φέρεται στὸν Χριστό, κατὰ παρόμοιο τρόπο φέρεται καὶ πρὸς ἐμᾶς ὁ διάβολος.

 

   1) Ἀλαζονεία τοῦ Διαβόλου: Πανοραματικὰ σὰν σὲ κινηματογραφικὴ ταινία παρουσιάζει ὁ Διάβολος στὸν Χριστὸ τσιφλίκια σπαρμένα καὶ πλήρη προϊόντων, στρατούς, ἀξιωματικούς, μονάρχες γεμάτους μὲ δόξα, τὴν Βαβυλῶνα μὲ τὶς διασκεδάσεις, τὰ γλέντια καὶ τοὺς κρεμαστοὺς κήπους, παλάτια βασιλικά. Γενικῶς ὅ,τι δηλαδὴ μεθάει τὸ μάτι μὲ τὴν πλεονεξία, τὸν ἐγωϊσμὸ μὲ τὴν φαντασία, τὴν σάρκα μὲ τὶς σαρκικὲς ἀπολαύσεις, τὴν τρίμορφη αὐτὴ ἀλαζονεία τὰ λέγει ὁ διάβολος δικά του. Αὐτὰ μόνο ἔχει δικαίωμα νὰ δώσει. Καὶ πράγματι: Δίδει ὁ Διάβολος μεγαλεῖα γεμάτα ἀπὸ γκρίνιες, κέφι γεμάτο ἀπὸ θρήνους, παράνομες αἰσθησιακὲς ἀπολαύσεις δηλαδὴ βρωμιὲς καὶ δάκρυα. Ὁ Μεγαλομανὴς θέλει νὰ εἶναι πάντοτε πρῶτος. Ἐμπρός του κανένας, πίσω του ὅλοι, πλάϊ του λίγοι καὶ αὐτοὶ ὄχι ὡς συνεργάτες ἀλλὰ ὡς ἐργάτες, ἀχθοφόροι, ὥστε νὰ σκύβουν ἀπὸ τὸ βάρος ὄχι τῆς δουλειᾶς ἀλλὰ τῆς δουλείας. Τοὺς θέλει λούστρους νὰ γυαλίζουν τὰ ὑποδήματά του. Πόσες γκρίνιες δὲν βγαίνουν ἀπὸ τὴν ὑπεροψία τούτου! Ἰδοὺ ἡ πρώτη προσφορὰ τοῦ Διαβόλου. Ἡ ἐξουσία, ἡ δόξα καὶ οἱ ἐξ αὐτῶν γκρίνιες. Ἄλλη μορφὴ ἀλαζονείας εἶναι τὸ κέφι, ὥστε ὁ ἄνθρωπος νὰ πετάει χωρὶς νὰ πατάει. Ὁ Διάβολος δηλαδὴ δίδει κέφι γιὰ νὰ τὸ κάμει θρῆνο. Βλέπετε τὸν κεφᾶτο, τὸν μεθυσμένο; Ἀλλοῦ κυττάει καὶ ἀλλοῦ βλέπει. Ἀλλοῦ βλέπει καὶ ἀλλοῦ πατάει. Ἀλλοῦ πατάει καὶ ἀλλοῦ βρίσκεται. Τέλεια διακοπὴ συγκοινωνίας τοῦ ἐσωτερικοῦ καὶ τοῦ ἐξωτερικοῦ κόσμου. Λίγος θρῆνος εἶναι αὐτός; Ἀκοῦστε τον καὶ διὰ τοῦ ἄσματός του ἀκόμη: «Ἂχ μ’ ἔκαψες ποὺ νὰ καεῖς». Τὰ σαλιγκάρια ψηνόμενα τραγουδοῦν. Ἔτσι καὶ αὐτοὶ ἔχουν κεφᾶτο θρῆνο. Τὸ τραγοῦδι τοῦτο εἶναι ἀνάποδη προσευχή. Θὰ σᾶς ἀνέφερα καὶ ἄλλα τοῦ δρόμου τραγούδια, ποὺ ὡς περιεχόμενο ἔχουν τὸν κεφᾶτο θρῆνο. Δὲν θέλω νὰ προκαλέσω τὴν θυμηδία σας. Τὰ 90% τῶν ἀναπήρως γεννηθέντων παιδιῶν προέρχονται ἀπὸ γονεῖς μέθυσους. Τί κεφᾶτος τρομερὸς θρῆνος καὶ τοῦτος! Ἰδοὺ καὶ ἡ δεύτερη προσφορὰ τοῦ Διαβόλου ὁ κεφᾶτος θρῆνος· κωμικὸ πρᾶγμα! Καὶ ὅμως καὶ τοῦτο ὡς δῶρο προσφέρει ὁ Σατανᾶς στοὺς Χριστιανούς, οἱ ὁποῖοι τὸν ἀκολουθοῦν!

   Τρίτη μορφὴ ἀλαζονείας εἶναι ὁ σαρκικὸς ἐγωϊσμὸς οἱ σαρκικὲς ἀπολαύσεις, ἀπὸ τὶς ὁποίες βγαίνουν οἱ βρωμιὲς καὶ τὰ δάκρυα.

   Ὅπως οἱ γκρίνιες βγαίνουν ἀπὸ τὰ μεγαλεῖα, οἱ θρῆνοι ἀπὸ τὸ κέφι ἔτσι καὶ τὰ δάκρυα ἀπὸ τὶς βρωμιές. Τὰ δάκρυα βαλμένα ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ ν’ ἀνακουφίζουν τὸν πόνο προερχόμενα ὅμως ἀπὸ βρωμιὲς καὶ μὴ ὄντα δάκρυα μετανοίας, περισσότερο καῖνε. Ἂχ τὶ ἔπαθα ἐγὼ νὰ ἀγαπήσω! λέγει ἡ κοπέλα ὅταν ἀπατήθηκε. Χύνει δάκρυα ὄχι μετανοίας. Βράζει σὰν τὸν κάβουρα μὲ τὸ ζουμί του. Τὶ ὀξύμωρα καὶ τραγικὰ πράγματα! Ὥστε ὁ Σατανᾶς δίδει στὸν Χριστὸ καὶ τοὺς χριστιανοὺς τραγικότητες, κοσμικότητες καὶ ὀξύμωρα πράγματα. Πόσο τρομερὴ ἡ προσφορά του! Τρομερώτερη εἶναι ἡ ζητούμενη ἀμοιβή του. Ποιά εἶναι αὐτή; Ἡ χαρά μας!

 

   2) Ἡ χαρά. Πῶς ζητεῖ νὰ λάβει ὁ Διάβολος τὴν χαρὰ ἀπὸ τὸν Χριστό; Λέγοντας σὲ Αὐτὸν «σοὶ δώσω πάντα, ἐὰν πεσὼν προσκυνήσῃς με». Ὁ Διάβολος ζητεῖ οὔτε πολὺ οὔτε λίγο νὰ γίνει ὁ Χριστὸς δοῦλος καὶ αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Διάβολος νὰ γίνει Θεός. Νὰ ἀφίσει τὴν βασιλεία του ὁ Χριστὸς καὶ νὰ ὑποταχθεῖ στὶς βασιλείες τοῦ κόσμου. Καὶ ἀκόμη συγκεκριμένα: Νὰ ἀφίσει ὁ Χριστὸς καὶ οἱ χριστιανοὶ τὴν χαρὰ καὶ νὰ ὑποταχθοῦν στὰ Μεγαλεῖα-γκρίνιες, βρωμιὲς-δάκρυα, κέφι καὶ θρήνους.

   Ἀλλ’ ὅμως τί εἶναι καλύτερο; Ἡ δόξα ἢ ἡ χαρά; Ἡ χαρά. Καὶ ἰδοὺ γιατί. Τί τὴν θέλω τὴν δόξα, ὅταν μοῦ λείπει ἡ χαρά; Καὶ κάτι βαθύτερο. Τί τὴν θέλω τὴν δόξα, ὅταν ἔχω τὴν χαρά; Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος θέλει νὰ ἔχει πρῶτα δόξα καὶ ἔπειτα χαρά, δὲν ἔχει δόξα ἀλλὰ λόξα, διότι οὐδέποτε συνδυάζεται ἐνταῦθα πλήρως δόξα καὶ χαρά. Ποιό εἶναι καλύτερο; Χαρὰ χωρὶς δόξα ἢ δόξα μὲ γκρίνιες; Ὅποιος ἔχει βρεῖ τὴν χαρά του, δὲν ἔχει ὄρεξη γιὰ γκρίνιες. Ὅποιος γκρινιάζει δὲν ἔχει βρεῖ τὴν χαρά του. Τέτοια χαρὰ τὴν ἔχει ὁ Χριστὸς καὶ θέλει νὰ τὴν πάρει ὁ Διάβολος.

   Ποιό εἶναι καλύτερο; Ἡ ἡδονὴ ἢ ἡ χαρά; Ἡ ἡδονὴ ποὺ ἀφίνει στὴν συνείδησή σου τὸν πικρὸ ἔλεγχο καὶ ἐκ τῶν πολλῶν ἐλέγχων τὸ κενὸ στὴν ψυχή σου καὶ στὸ στόμα σου μιὰ τσιφίλα, σὰν νὰ ἔφαγες πετσὶ ἢ ἔγλυψες κεραμίδι ἢ ἡ χαρά; Ποιά εἶναι καλύτερη, ἡ ἡδονή, ποὺ φέρνει ἀνακούφωση ἢ ἡ χαρὰ ποὺ δίδει ἀνακούφιση; Ποιό εἶναι καλύτερο; Τὰ δάκρυα ποὺ βγαίνουν ἀπὸ τὶς βρωμιές, χωρὶς νὰ τὶς πλύνουν· ἢ τὰ δάκρυα ποὺ βγαίνουν ἀπὸ τὴν χαρὰ καὶ ἐκφράζουν εὐγνωμοσύνη, διότι βρῆκες τὸ φῶς καὶ τὴν Ἀλήθεια; Ἐὰν τὰ δάκρυα εἶναι εὐχάριστα, ὅταν ἀνακουφίζουν τὸν πόνο, πόσῳ μᾶλλον, ὅταν ἐκφράζουν τὴν χαρά! Ποιό εἶναι καλύτερο; Τὸ κέφι ἢ ἡ χαρά; Τὸ κέφι ὡς πηγὴ ἔχει τὸ οἰνόπνευμα, ἡ χαρὰ ὅμως τὸ πνεῦμα. Τὸ κέφι φουντώνει. Ἡ χαρὰ στερεώνει. Πόσες φορὲς τὸ κέφι ἔδιωξε τὴν χαρά! Ποιό εἶναι καλύτερο; Τὸ τραγοῦδι ἔπειτα ἀπὸ ἕνα κέφι ἢ ἡ προσευχή, τὸ ἄλλο αὐτὸ τραγοῦδι, ἔπειτα ἀπὸ μιὰ βαθειὰ χαρά;

 

   Ὁ Σωκράτης κατὰ τὸ συμπόσιο τοῦ Πλάτωνος ἔπειτα ἀπὸ μιὰ ὁλονύκτια οἰνοποσία καὶ φιλοσοφία ἐξέρχεται τὸ πρωῒ μελαγχολικός. Ἔτσι ἀπὸ κάθε γλέντι ἐξέρχεται κάποιος μὲ κάποια αὔρα ἐλαφρᾶς μελαγχολίας, διότι -ἂν μή τι ἄλλο- ἔφυγε καὶ δὲν ὑπάρχει τὸ γλέντι πλέον. Ἐνῶ ἔπειτα ἀπὸ μιὰ προσευχὴ ἡ χαρὰ διαρκεῖ καὶ κατόπιν.

   Ἰδοὺ καὶ ἡ ἀμοιβὴ ποὺ ζητεῖ ὁ Δαίμων γιὰ τὴν ἀφαίρεση τῆς χαρᾶς μας. Χαρακτηριστικὸ παράδειγμα τῆς κουφότητας τῆς ἀλαζονείας εἶναι ἡ συνομιλία Σωκράτους καὶ Ἀλκιβιάδου. Ὁ Ἀλκιβιάδης δηλαδὴ κάποια μέρα καυχόταν γιὰ τὴν μεγάλη του περιουσία. Ὁ φιλόσοφος Σωκράτης ἔλαβε ἕνα γεωγραφικὸ χάρτη καὶ λέγει στὸν Ἀλκιβιάδη νὰ βρεῖ τὴν Ἀττική. Ὁ Ἀλκιβιάδης τὴν διέκρινε εὔκολα. Ὁ Σωκράτης συνιστᾶ σὲ αὐτὸν νὰ βρεῖ στὴν Ἀττικὴ τὴν περιουσία του. Ὁ Ἀλκιβιάδης ἀπαντᾶ: Εἶναι πολὺ μικρὴ ἡ περιουσία μου ἐν συγκρίσει πρὸς ἕνα τόσο μεγάλο διάστημα. Ὁ Σωκράτης ἀπαντᾶ: Πόση προσκόλληση ἔχεις γιὰ μιὰ ἀφανῆ περιουσία!

   Ἀναγνώστη μου. Ἡ φωνὴ τοῦ Κυρίου μας εἶναι μία, ὄχι ὅμως καὶ μονὴ ἀλλὰ διπλῆ. Μαγεύει τὰ παιδιά, ταράσσει τοὺς δαίμονες. Ἂς μαγεύσει τὶς καρδιές μας διὰ τῆς χαρᾶς καὶ ἂς ταράξει διὰ τῆς δυνάμεως τοὺς δαίμονες. Δόξα ἄνευ χαρᾶς δίδει ὁ κόσμος, χαρὰ ὅμως ὁ Χριστός. Ἂς πολεμήσουμε τὸν πειρασμὸ τῆς Σατανικῆς δόξας, διὰ τῆς Χριστιανικῆς χαρᾶς.

 

 

* Ἀπὸ τὸ βιβλίο: «Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ», δεύτερος τόμος, Καλάμαι 1952, σελ. 42-45. (Οἱ μικρὲς φραστικὲς παρεμβάσεις καὶ τὰ ἔντονα στοιχεῖα, ὑπὸ ἱερομ. Ν.)