Μεγίστη ἡ προσφορά τῶν Ἱερῶν Μονῶν

Ὅσιος Γέρων Φιλόθεος (Ζερβάκος)

Μεγίστη ἡ προσφορά τῶν Ἱερῶν Μονῶν

Ὁσίου Γέροντος Φιλοθέου (Ζερβάκου)*

   … Ἀναγνούς τά φύλλα τοῦ περιοδικοῦ σας «Μοναστηριακά Χρονικά» λίαν ὑπερεχάρην καί ἐδόξασα τόν Θεόν, ὁ ὁποῖος ηὐδόκησε νά εὑρίσκωνται εἰς τάς πονηράς ἡμέρας μας ἄνθρωποι ἐνδιαφερόμενοι καί ὑπεραμυνόμενοι τῶν δικαίων τῶν Ἱερῶν Μονῶν, αἱ ὁποῖαι οὐκ ὀλίγον συνετέλεσαν εἰς τήν διάσωσιν τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, τῆς γλώσσης καί τῆς ἐλευθερίας.

   Εἰς τάς Ἱεράς Μονάς, εἰς τάς ἐρήμους καί εἰς τά ὄρη τῆς Αἰγύπτου, τῆς Θηβαΐδος, τῆς Παλαιστίνης, τοῦ Σινᾶ, τῆς Νιτρίας, τοῦ Λάτρου, τοῦ Γαλησίου, τοῦ Ὀλύμπου τῆς Βιθυνίας, τοῦ Ἄθωνος, τῆς Θράκης, τῆς Μακεδονίας, τῆς Ἑλλάδος ἐβλάστησαν τά θεόφυτα δέντρα, οἱ μεγάλοι Πατέρες, Παῦλοι, Ἀντώνιοι, Παλάμωνες, Παχώμιοι, Μακάριοι, Εὐθύμιοι, Σάββαι, Γεράσιμοι, Ἰωάννοι, Λάζαροι, Ἰωαννίκιοι, Στουδίται, Ἀθανάσιοι κλπ., οἱ ὁποῖοι ἔλαμψαν ὡς φωστῆρες ἐν ἔργοις καί λόγοις καί θαύμασι. Καί ἀκούοντες οἱ ἄνθρωποι τά ἔργα, τούς ἀγῶνας καί τά κατορθώματα αὐτῶν ἐδόξαζον τόν πατέρα τόν ἐν τοῖς οὐρανοῖς καί ἔτρεχον πλήθη ἀνδρῶν καί γυναικῶν πρός αὐτούς ἐκ πάσης τάξεως, ἡλικίας καί καταστάσεως, διότι τούς τραβοῦσε ἡ ἀρετή αὐτῶν, ὡς ὁ μαγνήτης τόν σίδηρον, καί ἐπόλισαν τάς ἐρήμους…

   Αἱ ἱεραί Μοναί ἐγαλούχησαν καί ἀνέθρεψαν τούς μεγάλους φωστῆρες τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ἐκκλησίας, Βασιλείους, Γρηγορίους, Χρυσοστόμους, Ἀθανασίους, Ἐπιφανίους, Μάρκους κλπ., οἱ ὁποῖοι σφυρηλατηθέντες προηγουμένως εἰς τά ἀσκητικά ἀγωνίσματα καί παλαίσματα, καί κεκαθαρθέντες εἰς τήν ἐρημίαν καί ἡσυχίαν, διά τῆς νηστείας, ἀγρυπνίας καί προσευχῆς, ἠξιώθησαν οὐρανίων χαρισμάτων. Ἐτέθησαν ἐπί τῆς λυχνίας καί, ὡς λαμπάδες φαειναί, μετελαμπάδευσαν τό φῶς τῆς πίστεως καί ἀληθείας εἰς τούς πιστούς, καί ἀπεδίωξαν τό σκότος τῆς ἀσεβείας, τῆς ἀπιστίας καί τῆς πλάνης, ὡς καί τούς βαρεῖς καί λοιμώδεις λύκους, τούς αἱρετικούς, ἐκ τῆς ποίμνης τοῦ Χριστοῦ· διά δέ τοῦ ἐνθέου κηρύγματος καί τῶν πανσόφων συγγραμμάτων αὐτῶν κατεκόσμησαν τά τῶν ἀνθρώπων ἤθη.

   Ἀλλά καί κατά τούς σκοτεινούς χρόνους τῆς δουλείας, ὅτε οἱ κατακτηταί ἔκλεισαν τά σχολεῖα καί τάς ἐκκλησίας, τά Μοναστήρια, ὡς ἐπί τό πλεῖστον, διέσωσαν τόν ἐθνισμόν, τήν γλῶσσαν καί τήν θρησκείαν. Δυστυχῶς ὅμως ἀπό τῶν ἡμερῶν τῆς ἀπελευθερώσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ ἔθνους τά Μοναστήρια ἀντί νά εὕρουν ὑπεράσπισιν, διότι ἐχρησίμευσαν ὡς ἀκροπόλεις τῆς ὀρθοδοξίας καί ἄγρυπνοι θεματοφύλακες τῶν ἱερῶν κειμηλίων, ἐδοκίμασαν πόλεμον καί διωγμόν μέγα. Ἀπό ποίους; ἀπό ἐκείνους οἱ ὁποῖοι γνωρίζουν νά ἀμείβουν τήν εὐεργεσίαν διά τῆς ἀχαριστίας, καί νά ἀνταποδίδουν ἀντί τοῦ μάνα χολήν. Περιουσίαι κολοσσιαῖαι ἡρπάγησαν καί ἐσπαταλήθησαν· μοναχικαί ἐκκλησίαι ἐρημώθησαν, ἱερά κειμήλια, σκεύη καί ἅγια λείψανα ἐσυλήθησαν καί ἐξετίθεντο εἰς τάς δημοσίας ἀγοράς πρός πώλησιν.

   Καί ἐνῶ οἱ ἐχθροί καί ἀλλότριοι ἐσεβάσθησαν τάς Ἱεράς Μονάς, οἱ ἡμέτεροι καί δή οἱ κατά καιρούς ἰθύνοντες ἔθεντο εἰς νοῦν νά τάς καταστρέψουν καί ἀφανίσουν. Ὁ διωγμός αὐτός ἑπόμενον ἦτο νά ἐπιφέρη ὄχι μόνον ὑλικήν, ἀλλά καί ἠθικήν κατάπτωσιν, ἐνῶ τουναντίον, ἐάν αἱ Μοναί ἐτύγχανον προστασίας καί κηδεμονίας, παρά τε τῶν πολιτικῶν καί τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀρχόντων, θά εὑρίσκοντο εἰς μεγίστην καί ὑψηλήν περιοπήν καί οὐχί εἰς τοιαύτην κατάπτωσιν! Διότι ἡ τελευταία ἐκποίησις τῶν μοναστηριακῶν περιουσιῶν κατέστησε πολλάς Μονάς ἀχρήστους… Ἀνάγκη ὅπως πάντες κινηθῶμεν καί ἐνδιαφερθῶμεν καί οἱ ἐν Μοναῖς ὑπάρχοντες μοναχοί ἀνάγκη πᾶσα, ὅπως ζῶσι κατά Θεόν κοινοβιακῶς, ὡς ἀδελφοί πνευματικοί, συνδεδεμένοι τῷ συνδέσμῳ τῆς πνευματικῆς ἀγάπης, σεβόμενοι καί ὑποτασσόμενοι εἰς τούς ἡγουμένους αὐτῶν. Οἱ δέ ἡγούμενοι νά ἀγαποῦν τούς μοναχούς ὡς τέκνα των πνευματικά, νά κυβερνοῦν αὐτούς κατά Θεόν καί ἀγρυπνοῦν ὑπέρ τῶν ψυχῶν αὐτῶν. Ἐργαζόμενοι πάντες τάς ἀρετάς καί θησαυρίζοντες θησαυρούς οὐχί ἐπί τῆς γῆς, ἀλλ᾿ ἐν οὐρανοῖς. Ἐργαζόμενοι ὡσαύτως ταῖς ἰδίαις χερσίν, ὡς ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἠργάζετο, διά νά μή εὑρίσκουν αἰτίαν οἱ ἄνθρωποι καί κατηγοροῦν τά μοναστήρια, ὡς κατοικητήρια ὀκνηρῶν καί νωθρῶν ἀνθρώπων, ἀλλά βλέποντες τάς ἀρετάς τῶν μοναχῶν καί τά καλά ἔργα των νά δοξάζουν τόν πατέρα τόν ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Ἐάν κατά τόν τρόπον αὐτόν πολιτευθοῦν οἱ μοναχοί ὑπάρχει ἐλπίς νά ἐπανέλθουν αἱ Μοναί εἰς τήν ἀρχαίαν των περιοπήν, εἰς τόν προορισμόν των… (4-11-1937)

* Ἀπό τό θαυμάσιο βιβλίο «ὁ Γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος (Ο ΟΥΡΑΝΟΔΡΟΜΟΣ ΟΔΟΙΠΟΡΟΣ)», τόμος Δεύτερος, ἔκδοσις “Ὀρθόδοξος Κυψέλη’’, Θεσσαλονίκη 1988, ὠφελιμότατο ἀπόσπασμα ἐκ τῶν Ὑπομνημάτων τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Φιλοθέου Ζερβάκου, σελ. 147-148.