Ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου

Ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου

 

 

«Εὐαγγελίζου γῆ χαρὰν μεγάλην». Μ’ αὐτὸν τὸν ὕμνο δονοῦνται οἱ ναοὶ τῶν Χριστιανῶν καὶ πάλλονται οἱ ψυχὲς τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων σήμερα, τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τὴν ἡμέρα. Εἶναι γιὰ μᾶς διπλὴ γιορτή, διπλὴ ἡ σωτηρία, διπλὴ ἐλευθερία, διπλὴ ἀνάστασις.

   Γιορτάζουμε τὴν λύτρωση ἀπ’ τὴν πνευματικὴ δουλεία, στὴν ὁποία πέσαμε ἀπ’ τὴν ἡμέρα τῆς παρακοῆς τῶν Πρωτοπλάστων. Ἀπ’ τὴν ἡμέρα τοῦ φοβεροῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος. Ὅμως ὁ Θεὸς ἔπλασε ἐλεύθερον τὸν ἄνθρωπο. Ἐλεύθερο καὶ αὐτεξούσιο θέλησε ὁ Θεὸς τὸ τελειότερο δημιούργημά Του τὸν ἄνθρωπο.

   Καὶ ἡ μεγάλη πατρικὴ ἀγάπη Του, ὅσο καὶ ἂν πληγώθηκε ἀπ’ τὴν παρακοή, βρῆκε τὸν τρόπο τῆς λυτρώσεως. Ἀπ’ τὴν πρώτη αὐτὴ στιγμὴ τῆς ἁμαρτίας ἔδωκε τὴν ὑπόσχεση ὅτι θὰ ἔστελνε τὸν Λυτρωτή. Καὶ τὴν ἴδια αὐτὴ ἐπίσημη διαβεβαίωση καὶ παρηγορία ἔδωκε σὲ πολλοὺς καὶ μεγάλους ἐκπροσώπους τοῦ Ἰουδαϊκοῦ ἔθνους. Καὶ τέλος, ἦρθε ἡ ἡμέρα, ποὺ ἔρχεται στὴν Ναζαρὲτ ὁ Γαβριὴλ ὁ Ἀρχάγγελος, γιὰ νὰ φέρει τὴν μεγάλη εἴδηση, ὅτι ἦρθε στὴν γῆ ὁ Λυτρωτής. Ὦ! δὲν μποροῦσε νὰ ἔρθει εἴδηση καλλίτερη στὸν κόσμο. Ὅ,τι ὑπεσχέθη ὁ Θεός, ὅ,τι ἐπόθησαν γενεὲς ἀνθρώπων, γίνεται πραγματικότης. Αὐτὸ τὸ χαρούμενο ἄγγελμα, αὐτὴ τὴν εἴδηση τῆς μοναδικῆς, τῆς γενικῆς, τῆς κοσμοϊστορικῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων ὀνομάσαμε Εὐαγγελισμὸ καὶ γιορτάζουμε σήμερα. «Εὐαγγελίζου γῆ χαρὰν μεγάλην, αἰνεῖτε οὐρανοὶ Θεοῦ τὴν δόξαν».

 

   Ἀλλὰ γιὰ μᾶς τοὺς ὀρθοδόξους Ἕλληνες, διπλὴ εἶναι ἡ γιορτή. Γιορτάζουμε τὴν ἴδια μέρα τοῦ Ἔθνους τὴν Ἐλευθερία. Ἕνωσε ἡ θεία πρόνοια τὶς μεγάλες αὐτὲς γιορτὲς τοῦ ὀρθοδόξου Ἑλληνισμοῦ. Μποροῦμε νὰ ποῦμε μὲ βεβαιότητα ἀπόλυτη, ὅτι ἡ πνευματικὴ ἐλευθερία, ἡ θερμὴ πίστη τῶν ὑποδούλων Ἑλλήνων στὸν Θεὸ προπαρεσκεύασε καὶ ἐπέτυχε τὴν ἐθνικὴ Ἐλευθερία.

   Τετρακόσια χρόνια δούλεψε σκληρὰ ἡ Ἐκκλησία γιὰ νὰ κρατήσει στὴν ψυχὴ τῶν Χριστιανῶν Ἑλλήνων ἄσβεστη τὴν πίστη στὸν Χριστὸ καὶ τὴν ἀγάπη στὴν πατρίδα. Δὲν ὑπῆρχε καμμία ἄλλη δύναμη, νὰ στηρίξει τὸν ὑπόδουλο ἑλληνισμό, ἀνάμεσα στὶς πιέσεις τῶν βαρβάρων καὶ τοὺς ἐξισλαμισμούς. Δὲν ὑπῆρχε Κράτος, δὲν ὑπῆρχε ἐξουσία. Ἡ Ἐκκλησία ἔμεινε Μητέρα καὶ προστάτις τῶν ἀπροστατεύτων. Στὸ πρόσωπο τοῦ Πατριάρχου καὶ τῶν ἀρχιερέων ἔβλεπε ὁ Χριστιανὸς τὸν αὐτοκράτορα, ποὺ ἄφησε μαρμαρωμένον στὴν δοξασμένη πόλη τῶν ὀνείρων του. Στὸ πρόσωπο τοῦ Ἱερέως ἔβλεπε τὸν δάσκαλο, ποὺ τὸν ἐδίδασκε στὸ κρυφὸ σχολειὸ γιὰ τὴν πίστη καὶ τὴν πατρίδα. Αὐτὴ ἡ ἁπλὴ κατήχηση γιγάντωσε ψυχὲς καὶ ἀνέδειξε Νεομάρτυρες στὰ χρόνια τῆς σκλαβιᾶς καὶ δίδαξε τὸν Ἕλληνα νὰ πολεμᾶ «γιὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν πίστη τὴν ἁγία καὶ τῆς πατρίδος τὴν ἐλευθερία». Ἡ πίστη προπαρεσκεύασε τὴν ἐπανάσταση. Δὲν ὀφείλεται σὲ ἁπλὴ σύμπτωση ἡ κήρυξη τῆς ἐπαναστάσεως κατὰ τὴν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Οἱ ἴδιοι οἱ ἀγωνιστὲς θέλησαν νὰ ἀρχίσουν τὸν ἀγῶνα μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Ἀπ’ τὸ Μοναστήρι τῆς Ἁγίας Λαύρας ξεκίνησαν. Τὸ Λάβαρο τῆς Ἐκκλησίας πῆραν στὰ χέρια τους σημαία. Τὴν εὐλογία τοῦ ἀρχιερέως Γερμανοῦ ἐζήτησαν γονατιστοὶ κι ἔτσι ἐκήρυξαν τὴν ἐπανάσταση. Οἱ ψυχές τους ἦταν ὑφαίστεια πίστεως καὶ ἀγάπης στὴν πατρίδα. Καὶ στὸν ἀγῶνα στάθηκε ἡ Ἐκκλησία πρωτοπόρος. Τὸ ράσο ἀνέμισε δίπλα στὴν φουστανέλλα. Ὁ Ἀθανάσιος Διάκος σουβλίστηκε ζωντανός. Ὁ Παπαφλέσας ἔπεσε μαχόμενος. Ὁ Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ κρεμάστηκε ἀπ’ τοὺς Τούρκους καὶ μία ὁλόκληρη σειρὰ ἄλλων κληρικῶν, ἀκολούθησε τὸν δρόμο τοῦ μαρτυρίου. Ἔτσι μὲ τὸν Σταυρό, μὲ τὸ «ἐν τούτῳ νίκα», ἀγωνισθήκανε καὶ κέρδισαν οἱ πρόγονοί μας τὴν ἐλευθερία.

   Δοξάζουμε σήμερα τὸν Λυτρωτή μας καὶ εὐγνωμονοῦμε τοὺς προγόνους μας. Ἀπολαμβάνουμε τὴν ἐλευθερία, ποὺ μᾶς χάρισαν. Ἀλλ’ ὅμως ἔχουμε βαρειὰ εὐθύνη, νὰ κρατήσουμε κι’ ἐμεῖς τὸν ἑαυτό μας πρῶτα καὶ τὸ ἔθνος μας ἔπειτα ἀδούλωτο. Αὐτὸ συνιστᾶ σήμερα στὸν καθένα μας ἡ Ἐκκλησία «Τῇ ἐλευθερίᾳ ᾗ Χριστὸς ἡμᾶς ἠλευθέρωσε, λέγει, στήκετε, καὶ μὴ πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε»¹. Νὰ κρατήσουμε τὸν ἑαυτό μας ἀδούλωτο ἀπ’ τὴν δουλεία τῶν παθῶν, τῶν κακῶν συνηθειῶν, τῆς ἁμαρτίας. Γιατὶ τί τὸ ὄφελος ἂν ζοῦμε σὲ κράτος ἐλεύθερο καὶ εἴμεθα ἐμεῖς ὡς ἄτομα ὑπόδουλοι τοῦ Σατανᾶ, στὴν βαρειά, τὴν αἰσχρὴ σκλαβιὰ τῆς ἀμαρτίας; «Πᾶς ὁ ποιῶν τὴν ἁμαρτίαν δοῦλός ἐστι τῆς ἁμαρτίας»², εἶπε ὁ Κύριος. Ἐνῶ ἀπεναντίας κοντὰ στὸν Χριστὸ βρίσκεται ἡ πνευματική, ἡ ἀληθινή, ἡ πραγματικὴ ἐλευθερία. «Ὅπου, τὸ Πνεῦμα Κυρίου, ἐκεῖ ἐλευθερία»³ καὶ «Ἐὰν ὁ Χριστὸς ὑμᾶς ἐλευθερώσῃ ὄντως ἐλεύθεροι ἔσεσθε»⁴, λέγει ὁ θεόπνευστος λόγος τοῦ Θεοῦ.

   Ὅταν κρατήσουμε ἀδούλωτο πνευματικῶς τὸν ἑαυτό μας, ἐλεύθερο παθῶν, ἀδέσμευτο ἀπὸ τὰ δεσμὰ τῶν ξένων ἀτομικῶν ἢ ἐθνικῶν συμφερόντων καὶ τῶν δικῶν μας παθῶν, τότε καὶ μόνο θὰ γίνουμε ἄξιοι, νὰ διατηρήσουμε καὶ τὴν ἐθνικὴ ἐλευθερία, τὴν ὁποία μὲ τόσους ἀγῶνες μᾶς παρέδωκαν οἱ πρόγονοί μας. Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἀποκρύψουμε ὅτι ἡ ἐλευθερία μας ἀτομικὴ καὶ ἐθνικὴ ἔχει ἐχθροὺς ποὺ ζητοῦν τὴν ὑποδουλωσή μας. Γι’ αὐτὸ πολὺ περισσότερο πρέπει νὰ στρέψουμε τὸ βλέμμα μας στὴν πηγὴ τῆς ἐλευθερίας. Στὴν πίστη μας, στὴν ἐκκλησία μας, στὸν Χριστὸ ποὺ μᾶς ἐλευθέρωσε καὶ μᾶς ἔδωκε τὴν δύναμη νὰ ἀντιμετωπίζουμε τὶς ἐπιθέσεις τῶν ἐχθρῶν. Στὴν ἴδια πηγή, ποὺ τόσο πλούσια πότισε καὶ ἔθρεψε τὶς ψυχὲς τῶν προγόνων μας, ποὺ πολέμησαν «γιὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν πίστη τὴν Ἁγία καὶ τῆς Πατρίδος τὴν ἐλευθερία».

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ΄.

 

Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τὸ κεφάλαιον, καὶ τοῦ ἀπ’ αἰῶνος μυστηρίου ἡ φανέρωσις· ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, Υἱὸς τῆς Παρθένου γίνεται, καὶ Γαβριὴλ τὴν χάριν εὐαγγελίζεται. Διὸ καὶ ἡμεῖς σὺν αὐτῷ, τῇ Θεοτόκῳ βοήσωμεν· Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ.

 

   [Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ ἀειμνήστου θεολόγου Γεωργίου Π. Σωτηρίου «ΕΟΡΤΙΑ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ», Β΄ ἔκδοσις, Μυτιλήνη 1986, σελ. 126-129. (Ἐπιμέλεια κειμένου, μικρὲς φραστικὲς παρεμβάσεις, καὶ τὰ ἔντονα στοιχεῖα, ὑπὸ ἱερομ. Ν. ἁγιορείτου.)]

 

 

1. Γαλ. ε΄ 1.

2. Ἰωάν. η΄ 34.

3. Β΄ Κορ. γ΄ 17.

4. Ἰωάν. η΄ 36.