Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

   Συνηθίσαμε νὰ θαυμάζουμε τοὺς ἀθλητὲς μὲ τὶς καλλίτερες ἐπιδόσεις καὶ τὰ παγκόσμια ρεκόρ. Τοὺς ἀξίζει κάθε τιμὴ καὶ ἔπαινος.

   Ὅμως ὑπάρχουν καὶ Ἀθλητὲς πνευματικῶν ἀγώνων. Εἶναι οἱ ἄνθρωποι τῆς πίστεως. Οἱ ἀγωνιστὲς τῆς ἀρετῆς. Εἶναι αὐτοί, ποὺ πάλαιψαν καὶ ἀγωνίστηκαν, ὄχι γιὰ ἕνα ἐπίγειο προσωρινὸ φθαρτὸ ἔπαθλο, ἀλλὰ γιὰ τὸ αἰώνιο καὶ ἀνεκτίμητο στεφάνι τοῦ Θεοῦ. Δὲν εἶχαν νὰ ἀντιμετωπίσουν ἀντίπαλο ἄνθρωπο μὲ ἀνθρώπινες δυνάμεις. Ἡ πάλη τους, ὅπως λέγει ὁ Κύριος, δὲν ἦταν πάλη πρὸς «αἷμα καὶ σάρκα», ἀλλὰ πάλη μὲ τὴν δύναμη τοῦ κακοῦ. Τὸν Διάβολο καὶ τὴν συνοδεία του καὶ τὴν πανοπλία του πολέμησαν. Εἶχαν νὰ πατήσουν «ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ». Νὰ ὑποτάξουν καὶ χαλιναγωγήσουν πρῶτα τὸν ἑαυτό τους. Νὰ ἐπιτύχουν πρῶτα αὐτὴ τὴ νίκη, διότι «τὸ νικᾶν αὐτὸς ἑαυτὸν πασῶν νικῶν ἀρίστη». Νὰ ἐπιβληθοῦν ἔπειτα στὸ κακὸ περιβάλλον τῆς ἐποχῆς καὶ τοῦ τόπου τους, καὶ νὰ προσπαθήσουν νὰ τὸ ἐξυψώσουν. Νὰ παρακάμψουν τὰ ἐμπόδια, νὰ ξερριζώσουν ἀγκάθια αἰωνίων παθῶν καὶ κακῶν ἀντιλήψεων, νὰ καλλιεργήσουν τὸ ψυχικὸ ἔδαφος, νὰ σπείρουν τὸν σπόρο τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ βλαστήσουν τὰ λουλούδια τῆς Χριστιανικῆς ἀρετῆς. Ἀγῶνες σκληροὶ χρειάστηκαν. Γι’ αὐτὸ καὶ οἱ Χριστιανοὶ ὀνομάζονται στὴν Ἁγία Γραφὴ στρατιῶτες Χριστοῦ, ἀγωνιστές, ἀθλητές. Τὸ ἀγωνιστικὸ αὐτὸ πνεῦμα τοῦ χριστιανισμοῦ ἀνέδειξε τὰ ἑκατομμύρια τῶν Μαρτύρων τῆς Χριστιανικῆς θρησκείας, ποὺ δυὸ ἀπ’ αὐτούς, τὸν Δημήτριο καὶ τὸν Νέστορα, τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία μας αὐτὲς τὶς ἡμέρες.

   Ζοῦμε στὸν τρίτο μετὰ Χριστὸν αἰῶνα. Εἶναι οἱ αἰῶνες τῶν αἱματηρῶν, διωγμῶν τῆς χριστιανικῆς θρησκείας. Ὁ αὐτοκράτορας Διοκλητιανὸς διαθέτει τὶς Λεγεῶνες τῆς πανίσχυρης Ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας, γιὰ τὴν καταδίωξη καὶ ἐξαφάνιση τῶν Χριστιανῶν.

   Κι ὅμως, τὸ ρεῦμα τῆς νέας θρησκείας δὲν εἶναι τρόπος νὰ σταματήσει. Καὶ μέσα στὸν ρωμαϊκὸ στρατὸ βρίσκονται ἀνώτεροι ἀξιωματικοὶ Χριστιανοί. Ἕνας ἀπ’ αὐτοὺς ὁ Δημήτριος, στὴν Θεσσαλονίκη. Λαμπρὸς νέος. Γενναῖος ἀξιωματικός. Ἐνάρετος ἄνθρωπος.

   Μὲ λύπη πληροφορεῖται ὁ Διοκλητιανὸς ὅτι εἶναι Χριστιανὸς ὁ Δημήτριος. Τὸν καλεῖ ὁ ἴδιος στὰ ἀνάκτορα καὶ τοῦ ζητεῖ νὰ ἀρνηθεῖ τὴν πίστη του, τὸν Χριστὸ καὶ νὰ προσκυνήσει τὰ εἴδωλα. Μὲ θάρρος τοῦ ἀπαντᾶ ὁ Δημήτριος: «Μεγαλειότατε, εἶμαι ἀξιωματικὸς πιστὸς καὶ ἀφοσιωμένος στὸ καθῆκον μου. Ὅσο γιὰ τὴν πίστη μου, δὲν ἀποκρύπτω ὅτι εἶμαι Χριστιανός. Πίστεψα στὸν Χριστό, τὸν μόνο ἀληθινὸ Θεό. Κι ὄχι μόνο πίστεψα ἀλλὰ κάθε μέρα διδάσκω σὲ μικροὺς καὶ μεγάλους τὰ διδάγματα τῆς θρησκείας γιὰ νὰ τοὺς κάμω Χριστιανούς. Θέλω νὰ σωθοῦν μὲ τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ.

   Αὐτὰ τὰ διδάγματα θὰ σταματήσουν τὴν ἠθικὴ κατάπτωση τοῦ κόσμου. Τὰ μάρμαρα τῶν εἰδώλων εἶναι πέτρες χωρὶς πνοή, χωρὶς διδασκαλία. Ὁ Χριστὸς εἶναι τὸ Φῶς, ἡ ἀλήθεια, ἡ ζωή...»

   Δὲν μπόρεσε ὁ σκληρὸς Αὐτοκράτορας τῆς Ρώμης νὰ ἀκούσει περισσότερο τὰ λόγια τοῦ Δημητρίου. Δείχνοντας τὴν περιφρόνηση καὶ ἀγανάκτησή του διέταξε νὰ τὸν συλλάβουν καὶ νὰ τὸν φέρουν στὶς φυλακές.

   Βδομάδες ὁλόκληρες ἔμεινε στὰ ὑπόγεια τῶν φυλακῶν ὁ Ἅγιος. Φοβήθηκαν νὰ τὸν βασανίσουν μὲ τὰ γνωστὰ βασανιστήρια, γιὰ νὰ μὴ φανεῖ ἥρωας στὰ πλήθη. Προτίμησαν νὰ τὸν ἀφήσουν χωρὶς τροφὴ στὰ ὑπόγεια νὰ πεθάνει ἀπὸ πεῖνα.

   Καὶ ὁ Διοκλητιανός; Συνεχίζοντας τὴν περιοδεία του, βρισκότανε στὴν Θεσσαλονίκη. Πρὸς τιμήν του διοργανώθηκαν γιορτὲς καὶ ἀθλητικοὶ ἀγῶνες. Χιλιάδες λαοῦ στὸ στάδιο τῆς Θεσσαλονίκης. Οἱ μεγαλύτεροι ἀθλητὲς τῆς Αὐτοκρατορίας, κι ἀνάμεσα σ’ αὐτοὺς ὁ Λυαῖος πρόκειται νὰ συναγωνισθοῦν. Ὁ Λυαῖος! Καὶ τὸ ὄνομά του μονάχα φόβιζε τοὺς ἀθλητὲς γιὰ τὴν ἀκατάβλητη δύναμή του. Βρῆκαν τώρα τὴν εὐκαιρία νὰ προκαλέσουν τοὺς χριστιανούς. Φωνάζουν δυνατὰ ἀνάμεσα στὸ στάδιο οἱ κήρυκες: «Ἂν εἶναι ὁ Θεὸς τῶν Χριστιανῶν ἀληθινός, ἂς ἔλθουν οἱ Χριστιανοὶ νὰ νικήσουν μὲ τὴν δύναμή του τὸν Λυαῖο». Ὑπῆρχαν πολλοὶ χριστιανοὶ ἀνάμεσα στὰ πλήθη ποὺ πόνεσε ἡ ψυχή τους ἀκούγοντας τὰ προκλητικὰ λόγια τῶν ἀπίστων. Ἕνας ἀπ’ αὐτούς, ὁ Νέστωρ, νέο παιδί, ποὺ ποτὲ δὲν ξαναφάνηκε σὰν ἀθλητὴς στὸ στάδιο, παίρνει τὴν μεγάλη ἀπόφαση. Ἤτανε χριστιανὸς μὲ φλόγα πίστεως. Τρέχει ὅσο μποροῦσε γρήγορα στὴν φυλακὴ τοῦ Δημητρίου. Μὲ πόνο ψυχῆς λέγει τὸ τὶ γινότανε στὸ στάδιο καὶ τὴν ἀπόφασή του, νὰ ἀγωνισθεῖ μὲ τὸν Λυαῖο. Δάκρυσε ὁ Δημήτριος καὶ ἔδωκε τὴν εὐχή του στὸν νεαρό του μαθητή: «Ναὶ παιδί μου, μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν Λυαῖο θὰ νικήσεις καὶ τὸν Χριστὸ θὰ δοξάσεις» τοῦ εἶπε δίνοντας τὴν εὐχή του.

   Ξαφνιάστηκαν, γέλασαν τὰ πλήθη τῶν ἀπίστων ὅταν εἶδαν τὸ νεαρὸ παιδὶ νὰ ζητεῖ σὰν Χριστιανός, νὰ ἀγωνισθεῖ μὲ τὸν Λυαῖο. Ὁ ἴδιος ὁ Διοκλητιανὸς τὸ νόμισε εἰρωνεία. Ὁ Λυαῖος τὸ θεώρησε φοβερὴ προσβολή. Ἦταν ὅμως ὑποχρεωμένοι νὰ δεχθοῦν τὸν ἄνισο ἀγῶνα. Στάθηκαν κι’ οἱ δυὸ ἀντικρυστὰ μὲ τὰ σπαθιὰ στὸ χέρι. Ὥρμησε πρῶτος ὁ Λυαῖος. Τὸν ἀπέκρουσε ὁ Νέστωρ φωνάζοντας· «Ὁ Θεὸς τοῦ Δημητρίου, βοήθει μοι» καὶ μὲ ἕνα χτύπημα σώριασε νεκρὸ τὸν μεγάλο πρωταθλητή.

   Χαλασμὸς στὰ πλήθη. Ὄχι πιὰ ζητωκραυγές, μὰ οὐρλιάσματα δονοῦσαν τὸν ἀέρα. Ἄνανδροι ὅρμησαν καὶ ἐπὶ τόπου ξάπλωσαν νεκρὸ τὸν νεαρὸ ἥρωα τῆς Πίστεως. Κι ὅλοι, μαζὶ χιλιάδες λαοῦ, μὲ ψυχικὴ τύφλωση ὅρμησαν στὶς φυλακὲς καὶ τρύπησαν μὲ ἀμέτρητα ξίφη τὸ σῶμα τοῦ Ἁγίου Δημητρίου. Ἄφησε ὅμως τὴν ψυχή του νὰ φύγει στὸν Θεὸ χαρούμενη, γιατὶ κατάλαβε τὴν νίκη τοῦ Νέστορος, τὸν θρίαμβο τοῦ Χριστοῦ.

   Ἀθλητὲς καὶ ἀγωνίσματα! Τί κι ἂν δὲν ἔχουμε σήμερα νὰ νικήσουμε Λυαίους καὶ Διοκλητιανούς; Ἔχουμε κάποιο κακὸ μέσα, ἀλλὰ κι ἔξω ἀπ’ τὸν ἑαυτό μας. Ἔχουμε ἀγωνίσματα ἀρετῆς, ποὺ περιμένουν ἀθλητὲς καὶ ἥρωες.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ΄.

 

Μέγαν εὕρατο ἐν τοῖς κινδύνοις, σὲ ὑπέρμαχον ἡ οἰκουμένη, ἀθλοφόρε τὰ ἔθνη τροπούμενον· ὡς οὖν Λυαίου καθεῖλες τὴν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίῳ θαρρύνας τὸν Νέστορα, οὕτως Ἅγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

[Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ ἀειμνήστου θεολόγου Γεωργίου Π. Σωτηρίου «ΕΟΡΤΙΑ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ», Β΄ ἔκδοσις, Μυτιλήνη 1986, σελ. 232-235. (Ἐπιμέλεια κειμένου, μικρὲς φραστικὲς παρεμβάσεις, καὶ τὰ ἔντονα στοιχεῖα, ὑπὸ ἱερομ. Ν. ἁγιορείτου.)]