Ὁ ἅγιος ἱερομάρτυς Βασίλειος, πρεσβύτερος τῆς ἐν Ἀγκύρᾳ Ἐκκλησίας
Ἑορτάζει τὴν κβ΄ (22α) Μαρτίου.
ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ*
Σῶαν προφήτης εἶπεν ἀλγεῖν κοιλίαν,
Τετρημένην δὲ μάρτυς ἀλγεῖν οὐκ ἔφη.
Εἰκάδι δευτερίῃ Βασίλειος ἐτρήθη σούβλαις.
Τοῦτος ὁ Ἅγιος ζοῦσε κατὰ τοὺς χρόνους Ἰουλιανοῦ τοῦ παραβάτου καὶ Σατορνίνου ἡγεμόνα Ἀγκύρας, ἐν ἔτει τξβ΄ (362), καὶ ἦταν πρεσβύτερος τῆς ἐν Ἀγκύρᾳ ἁγίας Ἐκκλησίας. Ἀφοῦ διαβλήθηκε στὸν ἡγεμόνα καὶ παρουσιάσθηκε σ’ αὐτόν, ρωτήθηκε ἐὰν ἀρνεῖται τὸν Χριστό· κ’ ἐπειδὴ δὲν πείσθηκε, κρεμιέται πάνω σὲ ξύλο καὶ ξεσχίζεται στὰ πλευρὰ καὶ ρίχνεται στὴν φυλακή. Ἔπειτα ἀποφυλακίζεται καὶ πάλι ξεσχίζεται δυνατά, δένεται μὲ σιδηρὲς ἁλυσίδες καὶ ρίχνεται πάλι στὴν φυλακή.
Μετὰ ἀπὸ κάποιες ἡμέρες, ὅταν ὁ Ἰουλιανὸς διερχόταν ἀπ’ τὴν Ἄγκυρα, τοῦ ἔφεραν δεμένο τὸν Ἅγιο καὶ τὸν ρώτησε ἐὰν ἀρνεῖται τὸν Χριστό, κι ἀφοῦ δὲν πείσθηκε ν’ ἀρνηθεῖ τὸν Χριστὸ παραδόθηκε στὸν κόμητα Φλαβέντιο γιὰ νὰ βγάλει λωρίδες ἀπ’ τὸ σῶμα τοῦ μάρτυρος, τὸ ὁποῖο παρευθὺς ἐκτελέσθηκε. Κ’ ἔτσι, ἀφοῦ ἔβγαλαν πολλὲς λωρίδες κι ἀπὸ τὰ μπροστινὰ μέρη τοῦ σώματος τοῦ ἁγίου καὶ ἀπὸ τὰ πίσω, οἱ ὁποῖες κρεμόντουσαν στοὺς ὤμους, τότε, τὸ γενναῖο διαμάντι τοῦ Χριστοῦ ὁ Βασίλειος, ἅρπαξε μιὰ λωρίδα, τὴν ἀπέσπασε ἀπ’ τὸ σῶμα του καὶ τὴν ἔριξε στὸ πρόσωπο τοῦ Ἰουλιανοῦ· κ’ ἐκεῖνος πρόσταξε νὰ πυρώσουν σούβλες καὶ μ’ αὐτὲς νὰ κατακάψουν τὸν μάρτυρα καὶ νὰ τρυπήσουν τὴν κοιλιὰ τὴν ράχη κι ὅλους τοὺς ἁρμοὺς τοῦ σώματός του. Κι ὅταν ἔγινε τοῦτο παρέδωκε ὁ γενναῖος ἀθλητὴς τὴν ψυχή του στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ, παρὰ τοῦ ὁποίου ἔλαβε τὸ στεφάνι τῆς ἀθλήσεως.
Ταῖς Αὐτοῦ ἁγίαις πρεσβείαις, Χριστὲ ὁ Θεός, ἐλέησον καὶ σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν.
* «Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν» τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, τόμ. 4ος, σελ. 119. (Μικρὴ φραστικὴ διασκευή, ὑπὸ ἱερομ. Ν. ἁγιορείτου).