Οἱ ἅγιοι τριανταοκτώ καί ἄλλοι Ἀββάδες, οἱ ἀναιρεθέντες στὸ ὄρος Σινᾶ

Οἱ ἅγιοι τριανταοκτώ καί ἄλλοι Ἀββάδες, οἱ ἀναιρεθέντες στὸ ὄρος Σινᾶ

Ἑορτάζουν τὴν ιδ΄ (14η) Ἰανουαρίου.

Σπάθαι τὸ πράξαν ὧδε τοὺς πολλοὺς φόνους,

Τὸ δ᾿ αὖ πεπονθός, ἄνδρες ἀρετῆς φίλοι.

Ἀββάδας ἀμφὶ τετάρτῃ καὶ δεκάτῃ κτάνε χαλκός.

 

   Οἱ ἑορταζόμενοι σήμερα Ὅσιοι Ἀββάδες μαρτύρησαν σὲ διαφορετικὲς ἐποχές. Ἄλλοι ἀπ᾿ αὐτοὺς ἐπὶ τῆς ἐποχῆς ἀκόμη τοῦ Διοκλητιανοῦ, ὅπως ἀναφέρεται παρακάτω, καί ἄλλοι μεταγενέστερα περὶ τὰ τέλη τοῦ 4ου αἰῶνος.

   Ἐτοῦτοι οἱ Ὅσιοι ἀφοῦ ἀγαπήσανε τὴν ἀσκητικὴ ζωὴ ἄφησαν ὅλα τὰ κοσμικὰ πράγματα καὶ κατοίκησαν στὴν ἔρημο. Μαζὶ τους ἦταν καὶ ὁ Ὅσιος Νεῖλος¹, ὁ πρώην ἔπαρχος τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὁ ὁποῖος μὲ τὴν δύναμη τῶν λόγων του καὶ μὲ τὴν χάρη τοῦ ἁγίου Πνεύματος συνέγραψε κάλλιστα κι᾿ ὠφελιμώτατα συγγράμματα, ποὺ παρακινοῦν τοὺς ἀνθρώπους πρὸς τὴν ἄσκηση, καὶ διηγοῦνται ἄριστα τὴν ζωή, καὶ συνάμα τὴν αἰχμαλωσία καὶ τὸν φόνο τούτων τῶν ἁγίων Πατέρων, ποὺ μαρτύρησαν ὅταν ἦλθαν στὸ Σίναιο ὄρος οἱ βάρβαροι, οἱ καλούμενοι Βλέμμυοι (οἱ ὁποῖοι ζοῦνε στὴν ἔρημο σὰν τ᾿ ἄγρια ζῶα, ἀπ᾿ τὴν Αἴγυπτο ἕως τὴν Ἐρυθρὰ θάλασσα), καὶ τοὺς σκότωσαν ἄσπλαγχα κι᾿ ἀλύπητα.

   Πρὶν ἀπὸ πολλὰ χρόνια, ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Διοκλητιανοῦ, κατὰ τὸ ἔτος 288, καὶ ἐπὶ τῆς πατριαρχείας τοῦ ἁγίου Πέτρου Ἀλεξανδρείας, φονεύθηκαν κι᾿ ἄλλοι ὅσιοι ποὺ ἡσύχαζαν στὸ ὄρος Σινᾶ², ὅταν βγῆκαν οἱ κατοικοῦντες ἐκεῖ Σαρακηνοί, ἀφοῦ πέθανε ὁ φύλαρχος καὶ ἡγέτης τους, καὶ φόνευσαν πολλοὺς ἀπ᾿ τοὺς ἀσκητές, ἐνῶ οἱ ὑπόλοιποι κατέφυγαν σ᾿ ἕνα ὀχυρωμένο πύργο ποὺ βρισκόταν ἐκεῖ κοντὰ γιὰ νὰ φυλαχθοῦν. Κατὰ θεία πρόνοια φάνηκε τὴν νύκτα στοὺς Σαρακηνούς μία φλόγα πυρός, ἡ ὁποία κατέκαιγε ὅλο τὸ ὄρος Σινᾶ κι᾿ ἀνέβαινε μέχρι τὸν οὐρανό. Ἔτσι, βλέποντας οἱ βάρβαροι τὸ παράδοξο αὐτὸ γεγονὸς τρομοκρατήθηκαν, πέταξαν τὰ ὅπλα τους κι᾿ ἔφυγαν. Οἱ φονευθέντες μοναχοὶ ἦσαν τριανταοκτώ, καὶ εἶχαν διάφορες πληγὲς στὰ σώματά τους. Τὰ κεφάλια μερικῶν ἦσαν τελείως κομμένα, κάποιων ἄλλων ἀπ᾿ τὸ ἕνα μέρος τὰ συγκρατοῦσε ἀκόμα τὸ δέρμα, καὶ ἄλλοι ἦσαν κομμένοι στὴν μέση. Ἀπ᾿ αὐτοὺς βρέθηκαν δύο ὅσιοι ζωντανοί, ὀνομαζόμενοι Σάββας καὶ Ἡσαΐας, οἱ ὁποῖοι ἔθαψαν τοὺς σκοτωμένους καὶ διηγήθηκαν τὴν σχετικὴ ὑπόθεση.

Ταῖς Αὐτῶν ἁγίαις πρεσβείαις, Χριστὲ ὁ Θεός, ἐλέησον καὶ σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν.

 

1. Ὁ Ὅσιος Νεῖλος ὁ Σιναΐτης Ἀσκητὴς ὑπῆρξε ἔπαρχος Κωνσταντινουπόλεως ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τοῦ Μεγάλου Θεοδοσίου, κατόπιν δὲ ἔγινε Ἀσκητὴς περιβόητος καὶ συνέγραψε πλῆθος λόγων μεστῶν πνευματικῆς ὠφέλειας, τοὺς ὁποίους δημοσίευσε ὁ Ἀββᾶς Migne στὴν Ἑλληνικὴ Πατρολογία (τόμος 79ος). Ὁ ὅσιος Νεῖλος, ἀφοῦ κατόρθωσε νὰ διαφύγει τὴν αἰχμαλωσία, ἔγραψε σπουδαῖο λόγο στὰ ἑλληνικά, στὸν ὁποῖο περιγράφει ἐκτενῶς τὰ περὶ τῆς ζωῆς τῶν μακαρίων Πατέρων τοῦ ὄρους Σινᾶ (μὲ τοὺς ὁποίους συναγωνιζόταν) καὶ τῶν ἐν Ραϊθῷ, καθὼς καὶ τὸ πῶς ἐκεῖνοι ἐσφάγησαν ἀπὸ τοὺς βαρβάρους. Ὁ λόγος του αὐτὸς, ποὺ ἀρχίζει: «Ἀλώμενος (δηλ. πλανώμενος) ἐγὼ μετὰ τὴν ἔφοδον τῶν βαρβάρων», διασώζεται στὴν Ἱ. Μονὴ Μεγίστης Λαύρας τοῦ Ἁγίου Ὄρους, στὴν Ἱ. Μονὴ Ἰβήρων κ.ἀ. Ὁ ὅσιος Νεῖλος ἑορτάζει τὴν 12η (ιβ΄) Νοεμβρίου.

2. Ἀπὸ τὸ Συναξάρι τοῦτο διαπιστώνουμε ὅτι καὶ κατὰ τὰ χρόνια ἐκεῖνα τοῦ διωγμοῦ τοῦ Διοκλητιανοῦ, ὑπῆρχαν Ἀσκητὲς καὶ Ἡσυχαστές, ἂν καὶ γράφεται στὸ Συναξάρι τοῦ Ὁσίου Παύλου τοῦ Θηβαίου [15 (ιε΄) Ἰανουαρίου] καὶ στὸ Συναξάρι τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου [17 (ιζ΄) Ἰανουαρίου], ὅτι πρῶτοι αὐτοὶ ἔγιναν ἀρχηγοὶ τῆς ἀσκητικῆς ζωῆς. Στὰ Συναξάρια αὐτά, ὅμως, προστίθεται καὶ τοῦτο: ὅτι αὐτοὶ πρῶτοι προχώρησαν εἰς τὰ ἐνδότερα τῆς ἐρήμου, καὶ ὄχι πὼς αὐτοὶ ἦσαν οἱ μοναδικοὶ Ἀσκητές· καὶ ὅτι μὲ λιγοστοὺς ἄλλους μοναχοὺς ἦσαν ἐκεῖνοι ἀρχηγοί. Πρέπει νὰ σημειωθεῖ ἐπίσης, ὅτι καὶ τοῦτοι οἱ Σιναΐτες Ἀσκητὲς ὑπῆρξαν σύγχρονοι τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου.