Ἡ διαπίστωση καὶ παραδοχὴ τῆς ἀνθρώπινης ἀνεπάρκειας

Ἡ διαπίστωση καὶ παραδοχὴ τῆς ἀνθρώπινης ἀνεπάρκειας

τοῦ Tito Colliander (Τίτο Κολλίαντερ)*

 

   ΟΙ Ἅγιοι πατέρες εἶναι σύμφωνοι σ᾿ αὐτὸ τὸ σημεῖο: Αὐτὸ ποὺ πρῶτα πρῶτα πρέπει νὰ ἔχεις πάντα στὸ νοῦ σου εἶναι νὰ μὴν ἐμπιστεύεσαι ποτὲ καὶ μὲ κανένα τρόπο στὸν ἑαυτό σου. Ὁ ἀγώνας ποὺ ἀναλαμβάνεις τώρα εἶναι ἐξαιρετικὰ δύσκολος. Οἱ δυνάμεις σου εἶναι ἀνθρώπινες καὶ γι᾿ αὐτὸ πάρα πολὺ ἀνεπαρκεῖς γιὰ νὰ τὰ βγάλουν πέρα σ᾿ ἕναν τέτοιο ἀγώνα. Ἂν στηρίζεσαι μονάχα σ᾿ αὐτές, γρήγορα θὰ πέσεις κάτω στὴ γῆ καὶ δὲ θα ᾿χεις ὄρεξη νὰ συνεχίσεις τὴν πάλη. Μονάχα ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ σοῦ δώσει τὴν ἐπιθυμητὴ νίκη.

   ΤΟ νὰ μὴν ἐμπιστευόμαστε τὶς δικές μας δυνάμεις, ἀποτελεῖ γιὰ πολλοὺς μιὰ μεγάλη δυσκολία καὶ ἕνα σοβαρὸ ἐμπόδιο ἀπ᾿ τὴν ἴδια τὴν ἀρχὴ τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Αὐτὸ ὅμως πρέπει νὰ τὸ ὑπερνικήσουμε, γιατὶ διαφορετικὰ δὲν ὑπάρχει καμμιὰ προοπτικὴ νὰ προχωρήσουμε παραπέρα. Γιατί πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ δεχτεῖ ἕνας ἄνθρωπος συμβουλὲς ἢ βοήθεια ὅταν νομίζει πὼς τὰ ξέρει ὅλα, πὼς εἶναι σὲ θέση νὰ τὰ κατορθώνει μόνος του ὅλα καὶ δὲν χρειάζεται γι᾿ αὐτὸ καμμιὰ ὑπόδειξη ἐκ μέρους τῶν ἄλλων; Ἀπὸ ἕναν τέτοιο τοῖχο αὐτάρκειας δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ περάσουν φωτεινὲς ἀκτίνες. «Οὐαὶ οἱ συνετοὶ ἐν ἑαυτοῖς καὶ ἐνώπιον αὐτῶν ἐπιστήμονες!» φωνάζει ὁ προφήτης Ἠσαΐας (ε΄ 21), καὶ ὁ ἀπόστολος Παῦλος προτρέπει· «μὴ γίνεσθε φρόνιμοι παρ᾿ ἑαυτοῖς» (Ρωμ. ιβ΄ 16). Ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀποκαλύπτεται στοὺς ἁπλοὺς καὶ ταπεινούς. Σὲ κείνους ὅμως ποὺ θεωροῦν τὸν ἑαυτό τους σοφὸ καὶ ἔξυπνο «ἀποκρύπτεται» (Ματθ. ια΄ 25).

   ΕΧΟΥΜΕ λοιπὸν χρέος νὰ φροντίσουμε μὲ ἐπιμέλεια νὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ τὴν ὑπερβολικὴ ἐμπιστοσύνη ποὺ ἔχουμε στὸν ἑαυτό μας. Εἶναι βέβαια τόσο βαθιὰ ριζωμένη μέσα μας, ὥστε δὲν παρατηροῦμε πὼς ἔχει κυριεύσει τὴν καρδιά μας. Καὶ ὅμως ἡ ἀναζήτηση τῆς ἱκανοποίησης τοῦ ἑαυτοῦ μας καὶ ἡ φιλαυτία μας εἶναι ἡ αἰτία τῶν δυσκολιῶν ποὺ συναντοῦμε, τῆς ἀνελευθερίας μας κάτω ἀπὸ τὴν πίεση τῶν παθῶν, καὶ τῆς ἀνησυχίας μας.

   ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕ λοιπὸν προσεκτικὰ τὸν ἑαυτό σου καὶ θὰ δεῖς πόσο εἶσαι δεμένος στὰ πάθη καὶ τὶς ἐπιθυμίες σου. Ἡ ἐλευθερία σου εἶναι ἁλυσοδεμένη καὶ ἔτσι περπατᾶς σὰν αἰχμάλωτος ἀπ᾿ τὸ πρωῒ ὣς τὸ βράδυ. «Τώρα θὰ πιῶ». «Τώρα θὰ σηκωθῶ». «Τώρα θὰ διαβάσω τὴν ἐφημερίδα». Ἔτσι ἀπὸ στιγμὴ σὲ στιγμὴ σὲ τυλίγουν ὁλοένα πιὸ πολὺ τὰ δεσμὰ τῆς ἀπασχόλησης μὲ τὸν ἑαυτό σου. Δὲν εἶναι ἀνεξήγητο λοιπὸν γιατὶ εἶσαι ἀνικανοποίητος καὶ γιατὶ παρουσιάζεσαι ἀνυπόμονος ἢ θυμώνεις μὲ τὸ παραμικρὸ μόλις παρουσιαστεῖ κάποιο ἐμπόδιο στὴν πορεία σου.

   ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕ στὰ βάθη τῆς ὕπαρξής σου. Τὸ ἴδιο θέαμα θὰ δεῖς. Παρατηρεῖς πιὸ εὔκολα τὴν καχεξία σου, ὅταν οἱ ἄλλοι διαφωνοῦν μαζί σου. Ἔτσι ἀποδεικνύεται, ὅτι ζοῦμε σὲ κατάσταση σκλαβιᾶς. Κι ὅμως, ἡ Γραφὴ βεβαιώνει· «οὗ τὸ Πνεῦμα Κυρίου, ἐκεῖ ἐλευθερία» (Β΄ Κορ. γ΄ 17).

   ΠΩΣ μπορεῖ λοιπὸν νὰ προέλθει κάτι καλὸ ἀπὸ ἕνα τέτοιο ἐγὼ ποὺ περιστρέφεται γύρω ἀπ᾿ τὸν ἑαυτό του; Δὲν μᾶς ἔδωσε ὁ Κύριος ἐντολὴ νὰ ἀγαποῦμε τὸν πλησίον μας σὰν τὸν ἑαυτό μας καὶ τὸ Θεὸ πάρα πάνω ἀπ᾿ ὅλα; Τὸ κάνουμε ὅμως αὐτό; Δὲν κατέχει ἀντίθετα τὴ σκέψη μας κυρίως τὸ δικό μας συμφέρον;

   ΟΧΙ! Πρέπει νὰ ἀποκτήσεις τὴν πεποίθηση πὼς τίποτε τὸ καλὸ δὲν μπορεῖ νὰ προέλθει ἀπὸ σένα τὸν ἴδιο. Κι ἂν ἀκόμα συμβεῖ νὰ σοῦ ἔρθει χωρὶς δική σου προσπάθεια μιὰ καλὴ σκέψη, τότε γνώριζέ το, πὼς δὲν προέρχεται ἀπὸ σένα τὸν ἴδιο, ἀλλὰ προέρχεται ἀπὸ τὴν πηγὴ κάθε ἀγαθοῦ. Εἶναι δῶρο τοῦ ζῶντος Θεοῦ. Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὴν πραγματοποίηση τῆς καλῆς σκέψης. Δὲν ἐνεργεῖται μιὰ καλὴ πράξη μὲ τὶς δικές σου δυνάμεις, ἀλλὰ εἶναι δῶρο τῆς Παναγίας Τριάδας.

* Ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ θαυμάσιο βιβλίο τοῦ Tito Colliander (Τίτο Κολλίαντερ) «Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΤΩΝ», (Μετάφραση ἀπὸ τὸ Σουηδικό: μακαριστοῦ ἀρχιμανδρίτου Εὐσεβίου Βίττη.)