Κόσμος

Κόσμος

Ὁσίου Θεοφάνους τοῦ Ἐγκλείστου*

Ὅσιος Θεοφάνης

   Ἡ γνώμη ὅτι μέσα στόν κόσμο δέν μπορεῖ κανείς νά σωθεῖ, εἶναι σωστή μόνον ὅταν ζεῖ κατά τρόπο κοσμικό. Ὅταν ὅμως ζεῖ κανείς μέσα στόν κόσμο ὄχι γιά τόν κόσμο, ἀλλά γιά τήν σωτηρία, δέν ὑπάρχει καμιά συμφορά. Τόσοι δέν σώθηκαν καί δέν σώζονται ζώντας μέσα στόν κόσμο; Γιατί νά μήν ἀνήκετε κ᾿ ἐσεῖς στήν παράταξή τους;

   Κόσμος εἶναι τά πάθη, εἶναι οἱ ἄνθρωποι πού ζοῦν ἀποκλειστικά σύμφωνα μέ τά πάθη, εἶναι τό σύνολο τῶν συνηθειῶν καί τῶν μέσων πού σοφίσθηκαν γιά τήν ἱκανοποίηση τῶν παθῶν. Ἡ ἀπάρνηση ὅλων αὐτῶν σημαίνει ἐγκατάλειψη τοῦ κόσμου, ἔστω κι ἄν ὅλοι γύρω ζοῦν κοσμικά.

   Ἡ οἰκογενειακή ζωή καί γενικώτερα ἡ κοινωνική κοσμικοποιεῖται, ὅταν εἰσχωροῦν σ᾿ αὐτή τά πάθη καί οἱ ἱκανοποιήσεις τῶν παθῶν. Γιά τήν οἰκογενειακή καί κοινωνική ζωή ὑπάρχουν οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ καί οἱ κανόνες τῆς Ἐκκλησίας. Ἐάν κανείς ἀφήνει αὐτά νά ρυθμίζουν τήν ζωή του, τότε δέν θά᾿ ναι κοσμική, ἀλλά ἁγία καί εὐλογημένη.

   Πρέπει νά ξεχωρίζουμε τίς διαφορετικές ἔννοιες τῆς λέξεως κόσμος. Ἡ Ἁγία Γραφή παραγγέλει: «Μή ἀγαπᾶτε τόν κόσμον». Ἡ ἴδια ἀλλοῦ ἀναφέρει: «Ὁ Θεός ἠγάπησε τόν κόσμον». Καί εἶναι φυσικό ὅ,τι ἀγάπησε ὁ Θεός νά ὀφείλει ν᾿ ἀγαπᾶ καί ὁ ἄνθρωπος. Τί συμβαίνει λοιπόν;

   Στά λόγια «μή ἀγαπᾶτε τόν κόσμον», ἡ λέξη κόσμος, δέν ἔχει τήν ἴδια σημασία πού ἔχει στά λόγια «ὁ Θεός ἠγάπησε τόν κόσμον». Στήν δεύτερη αὐτή φράση «κόσμος» σημαίνει τό ἐξόριστο ἀπό τόν παράδεισο ἀνθρώπινο γένος, πού ποτέ δέν ἔπαυσε ν᾿ ἀγαπᾶ ὁ Θεός καί γι᾿ αὐτό ἀκριβῶς πρόσφερε θυσία τόν Μονογενῆ Του Υἱό. Ἐνῶ στήν πρώτη φράση «κόσμος» σημαίνει τό σύνολο ἐκεῖνο τῶν ἀνθρώπων, πού δέν θέλει ν᾿ ἀναγνωρίσει τόν Θεό καί δέν ἐνδιαφέρεται νά ζήσει σύμφωνα μέ τίς ἐντολές Του. Ἐνδιαφέρεται μόνο νά εὐχαριστεῖ τόν ἑαυτό του μέ τήν ἱκανοποίηση τῶν διαφόρων παθῶν. Δέν ἐνθυμεῖται τόν θάνατο καί δέν σκέπτεται τήν μέλλουσα ζωή.

* Ἀπό τό θαυμάσιο βιβλίο: «ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ», ἐκδόσεις Ἱ. Μ. Παρακλήτου, Ὠρωποῦ Ἀττικῆς 1989, σελ. 49-50.