Στὴν Ὀρθοδοξία δὲν ὑπάρχει «ἀτομικὴ λατρεία», οὐδὲ κἂν
«ἀτομικὴ προσευχή»!
Ἡ Ὀρθόδοξη
Ἐκκλησία εἶναι κοινωνία προσώπων.
Εἰσερχόμενος διὰ τῆς μετανοίας
(καὶ μόνον!) στὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, δηλαδὴ στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ὁ ἄνθρωπος,
ἐξέρχεται τῆς ἀτομικότητος· αἵρει τὸν προσωπικό του Σταυρό καὶ πορεύεται τὴν
στενὴ καὶ τεθλιμμένη ὁδό· στὴν πορεία αὐτή, χάριτι Θεοῦ, ὑπάρχουν, ἐνίοτε, καὶ κάποιοι
συγκυρηναῖοι. Ἄλλον δρόμο-τρόπο καὶ διαφορετικὴ πορεία ἡ Ἐκκλησία οὔτε γνώρισε
οὔτε θὰ γνωρίσει ἕως συντελείας τῶν αἰώνων.
Ὁ ὅρος
«ἀτομικὴ λατρεία» πέραν τοῦ ὅτι εἶναι ἀδόκιμος, εἶναι παντελῶς ἄγνωστος στὴν
ἱεροπαράδοση καὶ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀντιφατικὸς καὶ
ἀλληλοσυγκρουόμενος. Δὲν νοεῖται λατρεία ἑνὸς ἀτόμου· ἡ τοῦ Θεοῦ λατρεία
συνιστᾶ ἔργο-γεγονὸς ἑνὸς συνόλου, μιᾶς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητος.
Ἀλλὰ καὶ ὁ
ὅρος «ἀτομικὴ προσευχὴ» δὲν ὑφίσταται στὴν Ὀρθόδοξη πνευματικότητα. Ἡ προσευχὴ
ἑνὸς μέλους τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ ζεῖ, πάσχει καὶ συμπάσχει μὲ ὅλα τὰ ὑπόλοιπα,
ὅπου γῆς, μέλη τοῦ αὐτοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος, καὶ ποὺ ἔχει ἀπόλυτη
συνείδηση-ἐπίγνωση, (καὶ) ὅταν προσεύχεται, τῆς ἑνότητος τοῦ ἱεροῦ σώματος κατὰ
τὸ «ἵνα ὦσιν ἓν»1 εἶναι προσωπικὴ μὲν προσευχή, οὐδέποτε ὅμως, ἀτομική. Ὁ τριαδικὸς Θεός, μόνον μὲ πρόσωπα κοινωνεῖ· στὸ ἄτομο,
δυστυχῶς, δὲν χωρεῖ κοινωνία. Ὁ ἄνθρωπος
εἶναι πρόσωπο, ποὺ ὅταν καταντᾶ ἄτομο αὐτοκαταδικάζεται νὰ γευτεῖ ὅλους τοὺς
θανάτους. Ἐπιπλέον, ἕνα ἄτομο-ἄνθρωπος εὐχερῶς καθίσταται ἀναλώσιμο. Ἡ δὲ ἀτομικότης,
καὶ ἡ ἀπότοκος αὐτῆς ἀδιαφορία, συνιστοῦν τὴν οὐσία τῆς ἀπανθρωπιᾶς.
«Ἀτομικὴ
λατρεία» καὶ «ἀτομικὴ προσευχὴ» εἶναι δρόμοι κατακερματισμοῦ καὶ πολυδιασπάσεως
τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας καὶ ἑνότητος. Τρόποι, ξένοι στὴν ὀρθόδοξη ζωή. Ἀκόμη καὶ ὁ προσευχόμενος, στὶς σπηλιὲς καὶ
τὶς ὀπὲς τῆς γῆς, ἐρημίτης καὶ ἀσκητής, δέεται μὲν κατὰ μόνας, ἀλλὰ ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καὶ σωτηρίας, ὡς μέλος
τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος, μιμούμενος
τὸν «προσευχόμενον καταμόνας»2 Ἰησοῦ, τὸν Ἀρχηγὸ καὶ τελειωτὴ τῆς
πίστεώς μας3.
Ὁ ὀρθὸς λοιπὸν
ὅρος, εἶναι προσωπικὴ προσευχή, ἢ προσευχὴ κατὰ μόνας, ἡ ὁποία ὅμως, δέον
ὅπως ἐνεργεῖται «εἰς τὸ ταμιεῖον»4
-κατὰ τὴν ὑπόδειξη τοῦ Κυρίου- καὶ ὄχι στοὺς ἱεροὺς Ναούς, χώρους κοινῆς προσευχῆς καὶ λατρευτικῆς συνάξεως τῶν πιστῶν.
ἱερομ. Ν.Δ.Κ. ἁγιορείτου
1. Ἰωάν. ιζ΄
22
2. Λουκ. θ΄ 18
3. Ἑβρ. ιβ΄ 2
4. Ματθ. στ΄ 6