Ὁ ἅγιος Ἱερομάρτυς Νικόλαος
Ἑορτάζει τὴν β΄ (2α) Ἀπριλίου.
Ὁ ἅγιος Ἱερομάρτυς Νικόλαος, γεννήθηκε τὸ 1907 στὸ χωριὸ Κοτλάτσοβ, νομοῦ Ζιτόμιρ, ἀπὸ τὴν πολύτεκνη οἰκογένεια Χόλτς. Μετὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, μετοίκησε μαζὶ μὲ τοὺς γονεῖς του στὴν ἱστορικὴ πόλη Βλαντίμιρ, περιοχὴ Βολυνίας. Αἰσθάνθηκε κλίση πρὸς τὸ ἱερατικὸ στάδιο καὶ σπούδασε Θεολογία τὴν δεκαετία τοῦ ᾿30, στὴν Βουλγαρία.
Μετὰ τὶς σπουδές του, νυμφεύθηκε, καὶ τὸ 1935 χειροτονήθηκε ἱερεύς. Ὡς νεοχειροτονημένος, ἐστάλη βοηθὸς ἐφημερίου στὴν ἐνορία τοῦ χωριοῦ Μπαμπίτσε καὶ ὁ ἴδιος διέμενε στὸ χωριὸ Ὄμπσα, νομοῦ Μπιλγκόραϊ. Τὰ ἔτη τῆς ἱερατικῆς του διακονίας ἦταν ἐξαιρετικῶς δύσκολα καὶ ἦταν ἀδιόριστος, ζῶν μὲ τὶς ἐλεημοσύνες τῶν πιστῶν. Συγχρόνως, ἡ παπικὴ κυβέρνηση τῆς Πολωνίας προσπαθοῦσε νὰ περιορίσει τὴν ποιμαντική του δράση καὶ τοῦ πρότεινε ὕπουλα διάφορες παραπλανητικὲς προτάσεις, ἀκόμη καὶ νὰ ἄλλαζε τὴν πίστη του.
Ἀπὸ τὸ 1937 μέχρι τὴν ἀρχὴ τοῦ Πολέμου, λόγῳ διαφόρων δυσκολιῶν καὶ περιορισμῶν, ἐξυπηρέτησε ἱερατικῶς τὶς ἐνορίες τῶν χωριῶν Ντλουγκόσε καὶ Κοχίλνο τῆς ἐπαρχίας Βολυνίας. Κατὰ τὰ ἔτη τοῦ Πολέμου, πῆγε στὴν ἐνορία τοῦ χωριοῦ Νοβοσιούλκι, νομοῦ Τομάσουφ, τῆς ἐπαρχίας Χέλμ. Τότε, ἐκείνη τὴν περίοδο τοῦ φόβου καὶ τοῦ τρόμου, βοήθησε καὶ ἔσωσε τὴ ζωὴ πολλῶν Ὀρθοδόξων καὶ μή, ἐκτελῶν τὸ ποιμαντικό του ἔργο μὲ ἀφοσίωση, χωρὶς νὰ ὑπολογίσει τὴν ἴδια τὴ ζωή του.
Τὸ 1944, μετὰ τὴν ἀποχώρηση τῶν γερμανικῶν στρατευμάτων, ἐπεκτάθηκε ἡ ἐναντίον τῶν Ὀρθοδόξων δράση τῶν καθολικῶν Πολωνῶν ἀνταρτῶν. Τότε ὁ πατὴρ Νικόλαος, μαζὶ μὲ μιὰ ὁμάδα πιστῶν τῆς ἀνωτέρω ἐνορίας, κατὰ τὸν μήνα Ἀπρίλιο, μαρτύρησε, μὴ ὑποκύψας στὶς προτάσεις τῶν παπικῶν, οἱ ὁποῖοι, ἐπιτεθέντες στὸν Ναὸ τὴν ὥρα ποὺ αὐτὸς τελοῦσε τὸ μυστήριο τῆς Βαπτίσεως, ἔβγαλαν ἔξω τὸν ἴδιο καὶ ὅλους τοὺς παρόντες βιαίως καὶ ἀφοῦ τοὺς βασάνισαν ποικιλοτρόπως, τοὺς ἐφόνευσαν ὅλους.
Ὁ ἅγιος Ἱερομάρτυς Νικόλαος κηδεύθηκε στὸν τόπο, ὅπου τὸ 1938, ἡ παπικὴ κυβέρνηση κατεδάφισε τὸν προϋπάρχοντα ἐνοριακὸ Ναό. Ἡ εἰδικὴ ἐκκλησιαστικὴ ἐπιτροπὴ δὲν βρῆκε τὰ λείψανά του οὔτε τὸν τάφο του, δεδομένου, ὅτι οἱ παπικοὶ εἶχαν μετατρέψει ὅλον τὸν τόπο ἐκεῖνο σὲ ὀργωμένο χωράφι.
* Ἀναδημοσίευση ἐκ τοῦ τεύχους: «Ἅγιοι τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Πολωνίας καὶ ἡ ἁγιοποίησις τῶν Μαρτύρων τῆς Ἐπαρχίας Χέλμ, 8 Ἰουνίου 2003», Ἐκδόσεις “Ὀρθόδοξος Κυψέλη’’, Θεσσαλονίκη 2006.